نقض حقوق بشر به معنای زیر پا گذاشتن یا نادیده گرفتن حق بشر است. هنگامی می گویند حقوق بشری کسی نقض شده که به فرد یا گروه آسیب یا ضرری وارد شود به طوری که حقوق بشری او زیرپا گذاشته شود.
به عنوان نمونه هایی از نقض حقوق بشر می توان این موارد را مثال زد:
شخص به خاطر اینکه در مخالفت با حکومت حرف زده یا عمل صلح آمیزی انجام داده، زندانی شود .
خانه ی کسی را مصادره به این خاطر که آن شخص تابع کشور دیگری است مصادره شود .
- یک شهروند به این عنوان که کار “خطا”یی انجام داده از رأی دادن یا ابراز عقیده منع شود .
- اینکه شخص مورد آزار و خشونت قرار گیرد شود، چون عقاید او مخالف عقاید رسمی حکومت است .
- اینکه شخصی به خاطر تشکیل اتحادیه ی کارگری زندانی شود .
- اینکه انسانی به خاطر زن بودن از حق طلاق محروم شود .
به نظر بسیاری از افراد، گروه ها و کشورها، رعایت حقوق بشر بسیار مهم است. اما همه ی حکومت های جهان حقوق بشر را به طور کامل قبول ندارند یا اجرا نمی کنند. وقتی مخالفان حقوق بشر قدرت داشته باشند می توانند آسیب های فراوانی به مردم وارد کنند. حتی اگر این مخالفان حقوق بشر قدرت هم نداشته باشند می توانند حقوق بشری دیگران را نقض کنند. افراد بسیاری هم هستند که برای دفاع از حقوق بشر و پیشبرد آن تلاش می کنند. به این افراد “فعالان حقوق بشر” گفته می شود. بعضی از سازمان های مدافع حقوق بشر وابسته به دولت ها یا سازمان ملل هستند. امروزه فعالان حقوق بشر در سازمان های غیردولتی بسیاری متشکل شده اند.