پیمان منع تولید و تکثیر سلاحهای هسته ای
مقدمه: کشورهای موسس این پیمان که از این پس اعضاء این پیمان نامیده می‌شوند؛
– ۱با توجه به ویرانی‌هایی که یک جنگ هسته‌ای برای نوع بشر ببار می‌آورد و در نتیجه نیاز به یک تلاش همه جانبه برای جلوگیری از خطر چنین جنگی و اتخاذ اقداماتی در جهت حفظ امنیت مردم؛
– ۲با اعتقاد به اینکه، گسترش سلاحهای هسته‌ای خطر یک جنگ هسته‌ای را بصورت جدی افزایش خواهد داد؛
– ۳با رعایت قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد که خواستار انعقاد موافقتنامهای به منظور جلوگیری از گسترش بیشتر سلاحهای هسته‌ای است ؛
–۴ با تعهد به همکاری در جهت تسهیل اجرای پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص فعالیتهای صلح جویانه؛
– ۵با تاکید بر حمایت از تحقیقات، توسعه و دیگر تلاشها برای انجام بهتر اصل پادمان موثر بر روی جریان منابع و مواد شکافت پذیر ویژه بوسیله استفاده از ابزارها و دیگر روشها در نقاط استراتژیک معین و در چهارچوب سیستم پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
– ۶با تأیید این اصل که منافع حاصل از کاربرد صلح جویانه تکنولوژی هسته‌ای، شامل محصولات جنبی ناشی از فن‌آوری که کشورهای دارنده سلاحهای هسته‌ای از توسعه ادوات انفجاری هسته‌ای کسب می‌نمایند، – باید جهت اهداف صلح جویانه در دسترس کلیه اعضای این پیمان اعم از کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای یا کشورهای فاقد آن، قرار گیرد
– ۷با اعتقاد به اینکه در اجرای این اصل، همه اعضای این پیمان حق دارند در تبادل هر چه وسیعتر اطلاعات علمی شرکت نموده و جهت توسعه بیشتر کاربرد انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح جویانه، به صورت انفرادی یا با همکاری سایر کشورها اقدام نمایند؛
– ۸با اعلام قصد خود مبنی بر نیل به پایان هر چه وسیعتر مسابقات تسلیحاتی و تعهد به انجام اقدامات موثر در جهت خلع سلاح هسته‌ای؛
– ۹با اصرار بر همکاری تمام کشورها در نیل به این هدف؛
– ۱۰با یادآوری مجدد اعضای پیمان منع آزمایش سلاح هسته‌ای در جو، فضای ماوراء جو و زیر آب در سال ۱۹۶۳ که در مقدمه این پیمان، قصد خود را جهت نیل به قطع کلیه انفجارات سلاحهای هسته‌ای برای همیشه و ادامه مذاکرات در این زمینه، ابراز داشته‌اند؛
– ۱۱با تمایل هر چه بیشتر نسبت به کاهش تشنجات بین‌المللی و تقویت اعتماد بین اعضاء، به منظور تسهیل در قطع تولید سلاحهای هسته‌ای و بر چیدن تمام ذخایر موجود و حذف سلاحهای هسته‌ای و وسایل حمل و نقل آنها از زرادخانه‌های ملی، از طریق انعقاد پیمانی در جهت خلع سلاح عمومی و کامل تحت نظارت شدید و موثر بین‌المللی؛
– ۱۲با تاکید مجدد بر این موضوع که بر اساس منشور سازمان ملل متحد، کشورها باید در روابط بین‌المللی از هر گونه تهدید یا توسل به زور بر علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشورهای دیگر به هر روشی که با اهداف سازمان ملل متحد مغایر می‌باشد، خودداری نموده و این موضوع که استقرار و حفظ صلح بین‌المللی باید به نحوی تامین شود که حداقل منابع انسانی و اقتصادی مصروف آن گردد, نسبت به مواد زیر توافق نمودند
ماده ا
هر یک از اعضای این پیمان a تشویق و ترغیب ننماید.
ماده ۲
هر یک از اعضاء این پیمان که فاقد سلاح هسته‌ای است متعهد می‌شود از قبول مستقیم یا غیر مستقیم انتقال سلاحهای هسته‌ای یا سایر ادوات انفجاری هسته‌ای و یا کنترل بر این سلاحها یا سایر ادوات انفجاری هسته‌ای به دیگری خودداری نموده و به هیچ طریقی سلاحهای هسته‌ای یا سایر ادوات انفجاری هسته‌ای را نساخته و کسب ننماید و در جستجو و یا دریافت کمک برای ساخت سلاحها یا سایر ادوات انفجاری هسته‌ای برنیاید
ماده ۳
۱– هر یک از اعضاء این پیمان که فاقد سلاحهای هسته‌ای است متعهد می‌گردد طی موافقتنامهای که بر طبق اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سیستم پادمان (حفاظتی) آن، مورد مذاکره قرار گرفته و منعقد خواهد شد، پادمان آژانس را صرفا” به منظور بررسی انجام تعهدات عضو مربوطه تحت این پیمان و جلوگیری از انحراف انرژی هسته‌ای از استفاده های صلح جویانه، به سوی سلاح هسته‌ای یا دیگر ادوات انفجاری هسته‌ای، بپذیرد.
دستورالعملهای پادمان (حفاظتی) مورد نیاز در این ماده باید متوجه مواد چشمه یا مواد شکافت پذیر ویژه‌ای که خواه در یک موسسه هسته‌ای اصلی و یا در خارج از آن، تولید، فرآوری و یا مورد استفاده قرار گرفته است، باشد.
هر یک از اعضاء این پیمان متعهد می‌شود که ۲–
الف_ مواد چشمه یا مواد شکافت پذیر ویژه
ب_ تجهیزات یا موادی را که مخصوصا” جهت فرآوری، استفاده یا تولید مواد شکافت پذیر ویژه طراحی یا تهیه شده است، به هیچ کشور فاقد سلاح هسته‌ای تحویل ننماید مگر آنکه این مواد چشمه یا مواد شکافت پذیر ویژه تحت پادمان مقرر در این ماده قرار گیرد.
۳– پادمان (حفاظتی) مقرر در این ماده به نحوی اجرا خواهد شد که ماده ۴ این پیمان رعایت گردیده و مانع از توسعه اقتصادی و فنی اعضا یا همکاری های بین المللی در حوزه فعالیت های صلح جویانه هسته ای شامل مبادله بین المللی مواد هسته ای و تجهیزات جهت فراوری ، استفاده یا تولید مواد هسته ای برای اهداف صلح جویانه بر طبق مقررات این ماده و اصل پادمان مطرح شده در مقدمه این پیمان ،نشود .
۴– اعضاء این پیمان که فاقد سلاحهای هسته‌ای می‌باشند جهت رعایت مفاد این ماده، موافقتنامه‌هایی را به صورت انفرادی یا به اتفاق سایر اعضاء بر طبق اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با آژانس منعقد می‌نمایند. مذاکرات مربوط به انعقاد این موافقتنامه‌ها در مدت یکصد و هشتاد روز پس از لازم الاجرا شدن این پیمان آغاز خواهد شد. در مورد اعضایی که اسناد تصویب یا الحاق به این پیمان را پس از مدت یکصد و هشتاد روز ارائه می‌دهند، مذاکرات مربوط به انعقاد موافقت نامه حداکثر در تاریخ ارائه اسناد تصویب یا الحاق آغاز خواهد گردید. این موافقت نامه‌ها باید حداکثر هجده ماده پس از تاریخ شروع مذاکرات به اجرا گذاشته شوند.
ماده ۴
۱– هیچ یک از مواد این پیمان به نحوی تفسیر نخواهد گردید که به حقوق غیر قابل انکار هر یک از اعضا این پیمان به منظور توسعه تحقیقات، تولید و بهره برداری از انرژی هسته‌ای جهت اهداف صلح جویانه بدون هر نوع تبعیض و بر اساس مواد ۱ و ۲ این پیمان، خللی وارد نماید.
۲– همه اعضا این پیمان متعهد می‌گردند که تبادل هر چه وسیعتر تجهیزات، مواد، دانش و اطلاعات فنی را جهت مصارف صلح جویانه انرژی هسته‌ای تسهیل نموده و حق شرکت در این مبادلات را دارند. اعضاء این پیمان در صورت توانایی باید انفرادی یا به اتفاق سایر اعضا یا سازمانهای بین‌المللی در توسعه بیشتر استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح جویانه مخصوصا” در قلمرو اعضایی که فاقد سلاح هسته‌ای می‌باشند و با توجه به نیازهای مناطق در حال توسعه جهان، مشارکت نمایند.
ماده ۵
هر یک از اعضاء این پیمان تعهد می‌نماید که اقدامات مقتضی را بر طبق مفاد این پیمان و تحت نظارت شایسته بین‌المللی و از طریق دستور العملهای مناسب بین‌المللی به عمل آورده و منافع بالقوه هر گونه کاربرد صلح جویانه استفاده از انفجارات هسته ای را با رعایت اصل عدم تبعیض در اختیار کلیه اعضا این پیمان که فاقد سلاحهای هسته‌ای می‌باشند قرار دهد و هزینه مورد درخواست از این کشورها بابت ادوات انفجاری مورد استفاده تا حد ممکن، کاهش یافته و شامل مخارج تحقیق و یا توسعه نباشد .اعضا این پیمان که فاقد سلاح هسته‌ای می‌باشند، می‌توانند بر اساس یک یا چند موافقتنامه بین المللی خاص و از طریق یک سازمان بین‌المللی مربوطه که نمایندگی اعضاء فاقد سلاح هسته‌ای در آن به نحوی مکفی تامین شده باشد ، از این منافع استفاده نمایند.
مذاکرات بر روی این موضوع در حداقل ممکن پس از لازم الاجرا شدن پیمان آغاز خواهد گردید. اعضا این پیمان که فاقد سلاحهای هسته‌ای می‌باشند در صورت تمایل می‌توانند طی موافقتنامه‌های دو جانبه از منافع مذکور استفاده نمایند.
ماده ۶
هر یک از اعضاء این پیمان متعهد می‌گردد که با حسن نیت، مذاکرات در رابطه با اقدامات موثر جهت توقف هر چه زودتر مسابقات هسته‌ای و خلع سلاح هسته‌ای، انعقاد پیمان خلع سلاح عمومی و کامل تحت کنترل سخت و موثر بین‌المللی را تعقیب نماید.
ماده ۷
هیچ یک از مواد این پیمان به حق گروههای مختلف کشورها که جهت حصول اطمینان از فقدان کامل سلاحهای هسته‌ای در قلمروهای خود مبادرت به انعقاد پیمانهای منطقه‌ای بنمایند، خدشه‌ای وارد نمی‌سازد.
ماده ۸
۱– هر یک از اعضا این پیمان می‌تواند اصلاحاتی را به این پیمان پیشنهاد نماید. متن اصلاحات پیشنهادی به دولت امین پیمان ارائه می‌گردد تا به اطلاع کلیه اعضای پیمان رسانده شود.در صورت تقاضای یک سوم اعضا یا بیشتر جهت اصلاح پیمان، دولت امین از کلیه اعضای پیمان جهت تشکیل کنفرانس به منظور بررسی این اصلاحات دعوت به عمل خواهد آورد.
۲– هر گونه اصلاحی به این پیمان باید با اکثریت آراء کلیه اعضاء این پیمان شامل آراء کلیه دول دارنده سلاحهای هسته‌ای عضو این پیمان و کلیه اعضا دیگر پیمان که در تاریخ اعلام اصلاحیه پیشنهادی، در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عضویت دارند ، مورد تصویب قرار گیرد.این اصلاحات در مورد هر یک از اعضا این پیمان که سند تصویب اصلاحیه را تسلیم نماید از تاریخی لازم الاجرا می‌باشد که اسناد تصویب اکثریت اعضا پیمان از جمله کلیه کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای که از اعضا پیمان می‌باشند و کلیه اعضا دیگر که در تاریخ اعلام اصلاحیه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عضویت دارند ، تسلیم شده باشد. پس از آن، اصلاحیه در مورد سایر اعضای پیمان از تاریخ ارائه اسناد تصویب اصلاحیه، لازم الاجرا می‌گردد.
۳– پنج سال پس از لازم الاجرا شدن این پیمان کنفرانسی متشکل از اعضا پیمان در شهر ژنو(سوئیس) جهت بازنگری بر نحوه اجرای پیمان مذکور، به منظور حصول اطمینان از تحقق اهداف مقدمه و مفاد پیمان، تشکیل خواهد شد.
پس از آن و در فواصل پنج ساله، اکثریت اعضاء پیمان می‌توانند با ارائه یک پیشنهادی در این مورد به دولت امین پیمان، خواستار تشکیل کنفرانس مشابه دیگری جهت بررسی عملکرد پیمان شوند
ماده ۹
۱– این پیمان برای امضا کلیه کشورها مفتوح خواهد بود. هر کشوری که پیمان را قبل از آنکه بر طبق بند سوم این ماده لازم الاجرا شود، امضا ننموده باشد می‌تواند در هر زمانی به آن ملحق شود.
۲– این پیمان به تصویب کشورهای امضا کننده آن خواهد رسید و اسناد تصویب و الحاق پیمان نزد دولتهای بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و ایالات متحده آمریکا که بدینوسیله بعنوان دولتهای امین تعیین می‌گردند به امانت سپرده می‌شود.
۳– این پیمان پس از تصویب کشورهایی که دولتهای آنها بعنوان امین پیمان تعیین شده‌اند و ارائه اسناد تصویب چهل دولت دیگر امضاء‌کننده این پیمان، لازم الاجرا خواهد گردید.
در جهت اهداف این پیمان، کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای به دولتهایی اطلاق می‌گردد که تا قبل از ژانویه ۱۹۶۷ یک سلاح هسته‌ای یا وسیله انفجاری هسته‌ای را ساخته و منفجر نموده باشند.
۴– در مورد کشورهایی که اسناد تصویب یا الحاق خود را پس از لازم الاجرا شدن این پیمان تسلیم نمایند پیمان از تاریخ تسلیم اسناد تصویب یا الحاق، لازم الاجرا می‌گردد.
۵– دولتهای امین پیمان، تاریخ هر امضاء و تاریخ تسلیم هر سند تصویب یا الحاق و تاریخ لازم الاجرا شدن این پیمان و تاریخ وصول هر تقاضای تشکیل کنفرانس و سایر اعلامیه‌ها را بلادرنگ به اطلاع کلیه کشورهای امضا کننده و یا ملحق شده به پیمان، خواهند رساند
۶– این پیمان توسط دولتهای امین پیمان بر طبق ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد به ثبت خواهد رسید
ماده ۱۰
۱– چنانچه هر یک از اعضاء پیمان تشخیص دهد حوادثی فوق العاده مربوط به موضوع این پیمان، منافع عالیه کشورش را به مخاطره انداخته است این حق را خواهد داشت که در اعمال حق حاکمیت ملی خود از این پیمان کناره گیری نماید. این عضو باید کناره گیری خود را با اطلاعیه قبلی ۳ ماهه به کلیه اعضای پیمان و به شورای امنیت ملل متحد اعلام نماید.
اطلاعیه فوق باید حاوی بیان و شرح حوادث فوق العاده‌ای باشد که به نظر دولت مورد اشاره، منافع عالیه کشورش را به مخاطره انداخته است.
۲– بیست و پنج سال پس از لازم الاجرا شدن این پیمان، کنفرانسی تشکیل خواهد گردید تا در مورد اینکه آیا این پیمان برای مدت نامحدود یا برای مدت یا مدتهای اضافی مشخص تمدید شود، تصمیم گیری نماید. این تصمیم با اکثریت آراء اعضاء پیمان، اتخاذ می‌گردد.
ماده ۱۱
متون انگلیسی و روسی و فرانسه و اسپانیایی و چینی این پیمان دارای اعتبار واحد بوده و در بایگانی دولتهای امین این پیمان ضبط خواهد گردید.
دولتهای امین، نسخه‌های مصدق این پیمان را برای دول امضاء کننده یا ملحق شده به پیمان ارسال می‌دارند
در تاریخ اول ژوئیه ۱۹۶۸ در سه نسخه در شهرهای لندن، مسکو و واشنگتن منعقد شد.
