پروکتل ناظر به اصلاح کنوانسیون مربوط به یکسان کردن برخی از مقررات حمل ونقل هوایی بین المللی که در تاریخ ۱۲ اکتبر۱۹۲۹ در ورشو امضا گردیده است. دولت های امضاکننده زیر: به منظور اصلاح کنوانسیون مربوط به یکسان کردن برخی از مقررات حمل و نقل هوایی بین المللی که درتاریخ ۱۲ اکتبر۱۹۲۹ در ورشو به امضا رسیده به شرح زیر موافقت نمودند:
فصل اول- اصلاحات کنوانسیون
ماده ۱
درماده یک کنوانسیون:
الف) بند۲ حذف و متن زیرجایگزین آن می گردد.
در الحاق این کنوانسیون منظور از اصلاح « حمل و نقل بین المللی » هرنوع حمل ونقلی است که در آن مبدأ و مقصد حمل و نقل- بنابر شرایطی که توسط طرفهای قرارداد حمل نقل تعیین می شود- اعم از اینکه انقطاعی درحمل و نقل واقع گردد یا وسیله نقلیه تعویض گردد یا نه- در سرزمین دو طرف متعاهد واقع باشد و یا در صورتی که در سرزمین یک طرف متعاهد باشد در سرزمین یک دولت دیگرتوقفی برای آن پیش بینی شده باشد- هرچند این دولت جزء متعاهدین نباشد- حمل و نقلی که مبدأ و مقصد آن در سرزمین یک طرف متعاهد قرار گرفته و برای آن توقفی در سرزمین یک دولت دیگرپیش بینی نشده از لحاظ این کنوانسیون حمل ونقل بین المللی محسوب نخواهدشد.
ب) بند۳ حذف ومتن زیرجایگزین آن می شود:
۳- از لحاظ این کنوانسیون حمل ونقلی که به وسیله چند متصدی حمل ونقل هوایی به طور متوالی انجام گیرد چنانچه طرفین متعاهد آن را یک عمل واحد بدانند به منزله حمل ونقل واحد تلقی خواهد شد اعم از اینکه حمل ونقل مزبور طبق یک قرارداد واحد مورد توافق طرفین انجام شده باشد یا طبق چندقرارداد این حمل و نقل به علت اینکه یک یا چند قرارداد باید تماماً در سرزمین یک دولت واحد انجام گیرد ماهیت بین المللی خود را از دست نخواهد داد.
ماده ۲
در ماده ۲ کنوانسیون بند۲ حذف متن زیرجایگزین آن می گردد:
۲- این کنوانسیون شامل حمل مراسلات و بسته های پستی نخواهد شد.
ماده ۳
درماده۳ کنوانسیون:
بند یک حذف و متن زیرجایگزین آن می گردد.
۱- در مورد حمل مسافر بلیطی حاوی نکات زیرتسلیم خواهد شد:
الف) ذکر نقاط مبدأ و مقصد
ب) چنانچه نقاط مبدأ و مقصد در سرزمین یک طرف متعاهد واقع باشد در یک یا چند توقف در سرزمین یک دولت دیگر پیش بینی شده باشد با ذکرحداقل یکی از محل های توقف مزبور.
ج) شرحی بدین مضمون که چنانچه مسافر به قصدکشوری غیر ازکشور مبدأ سفر کند یا در چنین کشوری توقف نماید در آن صورت مسافرت وی مشمول کنوانسیون ورشوخواهد بودکه برطبق آن مسئولیت متصدی حمل ونقل در صورت فوت یا صدمه بدنی و نیز در صورت مفقود یا معیوب شدن لوازم شخصی مسافر در اغلب موارد محدود می باشد.
بند۲- حذف ومتن زیرجایگزین آن می گردد:
۳- بلیط مسافرمدرکی است معتبر دال بر انعقاد قرارداد حمل و نقل و شرایط آن مگرآنکه خلاف آن ثابت شود. همراه نداشتن یا گم شدن بلیط مسافریا عدم تطبیق آن با مقررات تأثیری در وجود یا اعتبار قرارداد حمل و نقل که به هرحال مشمول مقررات این کنوانسیون می باشد نخواهد داشت. معذالک چنانچه مسافری با موافقت متصدی حمل ونقل بدون بلیط صادره سوار هواپیما شودیا اینکه بلیط دارای اخطارمذکور در قسمت (ج) از بند۱ این ماده نباشد متصدی حمل و نقل نسبت به استفاده از مقررات ماده ۲۲ محلق نخواهد بود.
ماده ۴
درماده ۴ کنوانسیون:
الف) بندهای ۱و۲و۳ حذف و متن زیرجایگزین آن می گردد:
۱- برای حمل لوازم شخصی ثبت شده یک رسید لوازم شخصی تسلیم خواهد شد که چنانچه ملحق به بلیط مسافرکه مشمول مقررات بند یک از ماده ۲ می گرد دنباشد حاوی نکات زیرخواهد بود:
الف) ذکرنقاط مبدأ و مقصد:
ب) چنانچه نقاط مبدأ و مقصد در سرزمین یک طرف متعاهد واقع باشد و یک یا چندتوقف در سرزمین یک دولت دیگرپیش بینی شده باشد با ذکرحداقل یکی توقف های مزبور.
ج) شرحی بدین مضمون که چنانچه مقصد نهایی حمل ونقل کشوری غیر از کشور مبدأ باشد یا در چنین کشوری توقفی برای آن پیش بینی شده باشد در آن صورت حمل و نقل مشمول کنوانسیون ورشو خواهد بود که برطبق آن مسئولیت متصدی حمل و نقل در صورت گم شدن یا معیوب شدن لوازم شخصی- در اغلب موارد محدود می باشد.
ب)) بند۳ حذف و متن زیر جایگزین آن می گردد:
۲- رسید لوازم شخصی مدرکی است معتبر دال برثبت لوازم شخصی و شرایط قرارداد حمل و نقل مگر آنکه خلاف آن ثبت شود. همواره نداشتن یا گم شدن رسید لوازم شخصی یا عدم تطبیق آن با مقررات تأثیری در وجود یا اعتبار قرار دارد حمل و نقل که به هرحال مشمول مقررات این کنوانسیون می باشد نخواهد داشت معذالک چنانچه متصدی حمل ونقل عهده دار حفاظت از لوازم شخصی بدون تسلیم رسید مربوط گردد یارسید مزبورمتضمن اخطار مذکوردر قسمت (ج) ازبند یک این ماده نباشد متصدی حمل و نقل محق به استفاده از مقررات بند۲ ازماده ۲۲ نخواهدبود مگراینکه رسید لوازم شخصی به بلیط مسافرکه با مندرجات قسمت(ج) از بند یک ماده۳ منطبق می باشد ملحق گردیده باشد.
ماده ۵
بند۳ ازماده ۶ کنوانسیون حذف و متن زیرجایگزین آن می گردد. ۳- متصدی حمل و نقل باید قبل از بارگیری بار در هواپیما اسناد مربوطه را امضا نماید.
ماده ۶
ماده۸ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می گردد:
بارنامه هوایی شامل نکات زیرخواهد بود:
الف) ذکرنقاط مبدأ ومقصد.
ب) چنانچه نقاط مبدأ و مقصد در سرزمین یک طرف متعاهد واقع باشد و یک یا چند توقف در سرزمین یک دولت دیگر پیش بینی شده باشد با ذکرحداقل یکی از توقف های مزبور.
ج) شرحی خطاب به فرستنده کالابه این مضمون که چنانچه مقصدنهایی حمل و نقل کشوری غیر از کشور مبدأ باشد یا در چنین کشوری توقفی برای آن پیش بینی شده باشد در آن صورت حمل ونقل مشمول کنوانسیون ورشوخواهد بود که برطبق آن مسئولیت متصدی حمل ونقل- در صورت گم شدن یا معیوب شدن کالا- در اغلب موارد محدود می گردد.
ماده ۷
ماده۹ کنوانسیون حذف ومتن زیرجایگزین آن می شود:
چنانچه کالا با موافقت متصدی حمل و نقل بدون تنظیم بارنامه هوایی بارگیری شودیا بارنامه مذکورمتضمن شرح مندرج در بند(ج) ازماده ۸ نباشد متصدی حمل و نقل ذیحق به استفاده از مقررات بند۲ از ماده۲۲ نخواهد بود.
ماده ۸
درماده ۱٫ کنوانسیون بند۲ حذف ومتن زیرجایگزین آن می گردد:
۲- فرستنده کالامؤظف است تمام خساراتی را که متصدی حمل ونقل (یاهرشخص دیگری که متصدی حمل ونقل مسئولیت او را عهده دارشده است) در اثر بی نظمی و نادرستی با نقص اطلاعات واظهارات او متحمل گردیده جبران نماید.
ماده ۹
بندذیل به ماده ۱۵ کنوانسیون اضافه می گردد:
۳- این کنوانسیون مانع صدور بارنامه هوایی قابل انتقال نخواهد بود.
ماده ۱٫
بند۲ ازماده۲۰ کنوانسیون حذف می گردد.
ماده ۱۱
ماده ۲۲ کنوانسیون حذف ومتن زیرجایگزین آن می گردد:
ماده ۱۱
۱- در مورد حمل مسافر- مسئولیت متصدی حمل و نقل برای دادگاه رسیدگی کننده بر اساس قوانین خود رأ ی به پرداخت خسارت به صورت اقساط بدهدهم ارز مبلغ تقسط شده نباید از۲۵۰ هزارفرانک تجاوزنماید معذالک متصدی حمل و نقل و مسافرمی توانند با انعقاد قرارداد مخصوص توافق نمایند که میزان بالاتری برای خسارت منظورگردد.
۲- الف) در مورد حمل لوازم شخصی و کالاٌ بامسئولیت متصدی حمل ونقل محدود به مبلغ ۲۵۰ هزار فرانک برای هرکیلوگرم می باشد مگر اینکه مسافر یا فرستنده کالا هنگام تحویل محموله به متصدی حمل ونقل یک اظهارنامه مخصوص دائر بر میزان ارزش لوازم شخصی و کالا به هنگام تحویل در مقصد تنظیم نموده و درصورت لزوم مخارج اضافی پرداخته باشد در این صورت متصدی حمل ونقل مسئول پرداخت مبلغی معادل اظهار شده می باشد مگراینکه ثابت نماید مبلغ مذبور ازحق واقعی فرستنده محموله به هنگام تحویل در مقصد بیشتراست.
ب) در صورت فقدان یا معیوب شدن یا تأخیر در ارسال قسمتی از لوازم شخصی ثبت شده یا کالا یا هر یک از اشیاء محتوی آنها برای تعیین حدود مسئولیت متصدی حمل و نقل تنها وزن کل محموله یا محموله های مربوط در نظرگرفته خواهد شد. معذالک هنگامی که گم شدن یا معیوب شدن یا تأخیر در ارسال قسمتی از کالا یا لوازم شخصی ثبت شده یا هر یک از اشیاء محتوی آن ها در ارزش سایر بسته های مندرج در همان رسید یا همان بارنامه هوایی مؤثر باشد برای تعیین حدود مسئولیت وزن کل این بسته یا بسته ها ملحوظ خواهد گردید.
۳- در مورد اشیایی که مسافرشخصاً عهده دارحمل آنها می گردد مسئولیت متصدی حمل ونقل محدود به پنج هزار فرانک برای هر مسافر می باشد.
۴- میزان مسئولیت دراین ماده مانع ازآن نخواهد شدکه دادگاه علاوه برخسارت مزبور طبق قوانین خود رأی به پراخت تمام یاقسمتی از هرینه های دادگاه و سایرهزینه های مربوط به دعوی که خواهان متحمل گردیده است، بدهد. هرگاه میزان خسارت تعیین شده از طرف دادگاه (باستثنای هزینه های دادگاه و سایرهزبنه های مربوط به دعوی) از مبلغی که متصدی حمل ونقل ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ وقوع حادثه منجربه خسارت یا قبل از شروع اقدام قانونی(درصورتی که تاریخ آن مؤخرباشد) کتباً به خواهان پیشنهاد نموده تجاوز ننماید مقررات فوق قابل اجرا نخواهد بود.
۵- مبالغی که در این ماده به فرانک ذکر گردیده عبارت است از واحد پولی که دارای ۵/۶۵ میلی گرم طلابه عیارتهیه هزارم باشد. این مبالغ ممکن است تا نزدیکترین عدد صحیح تبدیل به پول ملی گردد. درصورت اقدامات قضایی تبدیل این مبالغ به پول ملی غیر از طلا باید بر اساس ارزش این پول به طلا در تاریخ صدور رأ ی انجام پذیرد.
ماده۱۲
در ماده ۲۳ کنوانسیون متن کنونی بعنوان بند محسوب می گردد و بند دیگری به شرح زیر به آن اضافه می شود:
۲- بند یک این ماده در مورد مقررات مربوط به از بین رفتن یا خسارت ناشی از نقص ذاتی یا کیفی یا عیب کالای حمل شده اجرا نخواهد گردید.
ماده ۱۳
درماده ۲۵ کنوانسیون بندهای۱و۲ حذف و متن زیرجایگزین آن می گردد:
« هرگاه ثابت شود خسارت وارده ناشی ازعمل یا قصورمتصدی حمل ونقل یا مستخدمین و عاملین او بوده و خواه به قصد خسارت و خواه از روی بی احتیاطی و با علم به امکان ایجاد خسارت صورت گرفته میزان مسئولیت مشروحه در ماده ۲۲ قابل اجرا نخواهد بود مشروط بر اینکه در مورد یا قصور مستخدم یا عامل مذکور ثابت شود وی در حدود وظایف خود عمل می نموده است. »
ماده ۱۴
بعدازماده ۲۵ کنوانسیون، ماده زیر درج می گردد:
الف) ۱- هرگاه در مورد خسارت مذکور در این کنوانسیون اقدام قانونی علیه یک مستخدم با عامل متصدی حمل و نقل به عمل آید چنانچه مستخدم یا عامل نامبرده ثابت نماید که در حدود وظایف خود عمل کرده است همان میزان مسئولیتی به او تعلق خواهد گرفت که متصدی حمل ونقل می تواند طبق ماده ۲۲ بدان استناد نماید.
۲- در این صورت جمع کل مبالغ قابل وصول از متصدی حمل و نقل و مستخدمین و عاملین او از حدود مذکور تجاوز نخواهد کرد.
۳- چنانچه ثابت گردد که خسارت وارده از عمل یا قصور مستخدم یا عامل متصدی حمل و نقل ناشی گردیده و خواه به قصد ایراد خسارت و خواه از روی بی احتیاطی و با علم به امکان ایجاد خسارت صورت گرفته مفاد بندهای ۱و۲ این ماده قابل اجرا نخواهد بود.
ماده ۱۵
در ماده ۲۶ کنوانسیون بند۲ حذف ومتن زیرجایگزین آن می گردد.
۲- در صورت بروز خسارت گیرنده بایستی شکایت خود را بلافاصله بعد از کشف خسارت و حداکثر ظرف هفت روز از تاریخ دریافت لوازم شخصی و چهارده روز پس از دریافت کالا تسلیم متصدی حمل ونقل نماید. در صورت تأخیر در حمل و نقل گیرنده لوازم شخصی یا کالا باید شکایت خود را حداکثر ظرف بیست و یک روز از تاریخ تحویل گرفتن لوازم شخصی یا کالا تسلیم دارد.
ماده ۱۶
ماده ۳۴ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می گردد:
« مقررات مواد۳ لغایت ۹ مربوط به اسناد حمل ونقل در مورد حمل و نقلی که در اوضاع فوق العاده و خارج از حدود عملیات عادی بهره برداری یک متصدی حمل و نقل هوایی صورت می گیرد لازم الاجرا نخواهد بود. »
ماده ۱۷
بعد از ماده۴۰ کنوانسیون ماده زیردرج می گردد:
ماده ۴٫ -الف) ۱- دربند۲ ازماده ۳۷ وبند یک از ماده ۴۰ منظور از اصطلاح
« طرف متعاهد معظم »یعنی دولت، و در تمام موارد دیگر منظور از اصطلاح
« طرف متعاهدمعظم» یعنی دولتی که الحاق آن به کنوانسیون از طرف او نگردیده است.
۲- از لحاظ این کنوانسیون منظور از کلمه (سرزمین) فقط سرزمین اصلی یک دولت نبوده بلکه شامل تمام سرزمین هایی است که آن دولت مسئول روابط خارجی آن می باشد.
فصل دوم – حدود شمول متن اصلاح شده کنوانسیون
ماده ۱۸- متن کنوانسیون که به موجب این پروتکل اصلاح گردیده شامل حمل و نقل بین المللی مصرحه در ماده یک کنوانسیون می باشد مشروط بر اینکه نقاط مبدأ و مقصد مذکور در آن ماده یا در سرزمین دوطرف متعاهد این پروتکل قرارگرفته باشد و یا در سرزمین یک طرف متعاهد این پروتکل واقع شده ولی در سرزمین یک دولت دیگر توقفی برای آن پیش بینی شده باشد.
فصل سوم – موارد نهایی
ماده۱۹
کنوانسیون و پروتکل در بین امضا کنندگان این پروتکل به عنوان سند واحدی تلقی و تفسیرخواهد گردید و به نام کنوانسیون ورشوکه در۱۹۵۵ در لاهه اصلاح گردیده – نامیده خواهدشد.
ماده۲۰
این پروتکل تا زمانی که طبق مقررات بند۱ از ماده ۲۲ آن ملحق شده اند و یا در کنفرانسی که این پروتکل در آن مورد قبول قرار گرفته شرکت نموده باشند – مفتوح خواهد ماند.
ماده ۲۱
۱- این پروتکل به تصویب دول امضا کننده خواهد رسید.
۲- تصویب این پروتکل توسط دولتی که طرف متعاهد کنوانسیون نیست به منزله الحاق به متن کنوانسیون که به موجب این پروتکل اصلاح شده تلقی خواهدگردید.
۳- اسناد تصویب به حکومت جمهوری خلق لهستان سپرده خواهدشد.
ماده ۲۲
۱- این پروتکل هنگامی که سی دولت امضا کننده آن را تصویب نموده باشند به مرحله اجرا در خواهد آمد (نودروزپس از تاریخ سپرده شدن سی اُمین سند تصویب بین این دولتها) و برای هر دولت دیگر که از آن پس آن را تصویب نماید- نود روز پس ازسپردن سند تصویب به مرحله ی اجرا در خواهد آمد.
۲- این پروتکل به محض اینکه به مرحله اجرا در آید توسط حکومت جمهوری خلق لهستان در سازمان ملل به ثبت خواهدرسید.
ماده ۲۳
۱- این پروتکل پس از اینکه به مرحله اجرا درآمد برای ا لحاق دولی که آن را امضا نکرده اند مفتوح خواهد ماند.
۲- برای دولی که کنوانسیون را امضا نکرده اند الحاق به این پروتکل به منزله الحاق به متنی از کنوانسیون تلقی خواهد شدکه توسط این پروتکل اصلاح گردیده است.
۳- الحاق با سپردن سندالحاق به حکومت جمهوری خلق لهستان انجام ونود روز پس از سپردن سند مزبور قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۲۴
۱- هر طرف متعاهد این پروتکل می تواند با ارسال اطلاعیه ای به عنوان حکومت جمهوری خلق لهستان آن را فسخ نماید.
۲- فسخ ۶ ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه فسخ توسط حکومت جمهوری خلق لهستان نافذ خواهدگردید.
۳- اعلام فسخ کنوانسیون توسط هریک از طرف های پروتکل حاضرکه برطبق ماده ۳۹ کنوانسیون صورت می گیرد به هیچ وجه نباید به عنوان فسخ متنی از کنوانسیون که توسط پروتکل حاضر اصلاح شده تلقی گردد.
ماده ۲۵
۱- باستثناء سرزمین های که در مورد آن ها طبق بند۲ این ماده اطلاعیه صادر گردیده است این پروتکل شامل تمام سرزمین هایی می گردد که دولت طرف متعاهد پروتکل حاضرمسئول روابط خارجی آن ها است.
۲- هر دولت می تواند هنگام سپردن اسناد تصویب یا الحاق اعلام نماید که پذیرش این پروتکل از طرف آن دولت شامل یک یا چند سرزمین که وی مسئول روابط خارجی آن ها است نخواهد شد.
۳- هر دولت می تواند بعداً به وسیله ارسال اطلاعیه ای به حکومت جمهوری خلق لهستان پروتکل را در مورد یک یا چند سرزمین که در مورد آنها طبق بند۲ این ماده اطلاعیه صادر نموده است تسرمی دهد. . این اعلامیه نود روز پس از دریافت آن توسط حکومت مزبور نافذ خواهد بود.
۴- هر دولت طرف متعاهد این پروتکل می تواند طبق مفاد بند از ماده ۲۴ بطور جداگانه از طرف هریک یا تمام سرزمین هائی که مسئول روابط خارجی آنها می باشد اعلام فسخ نماید.
ماده ۲۶
در مورد این پروتکل هیچ قید و شرط پذیرفته نیست معهذا ک دولت در موقع می تواند با ارسال اطلاعیه ای به عنوان حکومت جمهوری خلق لهستان اعلام نماید که کنوانسیون اصلاح شده به وسیله این پروتکل شامل حمل ونقل اشخاص یا کالا و لوازم شخصی که برای مقامات نظامی دولت مزبور در هواپیمایی مذکور ثبت گردیده و تمام ظرفیت آن توسط و یا برای این مقامات ذخیره گردیده است انجام می پذیرد نخواهد شد.
ماده ۲۷
حکومت جمهوری خلق لهستان بلافاصله یادداشتی حاوی کلیه نکات زیر به حکومت هایی کلیه دول امضاکننده کنوانسیون یا امضاکننده این پروتکل وتمام دول طرف متعاهد کنوانسیون یاطرف متعاهد این پروتکل و تمام دول عضو ایکائو و یا سازمان ملل و نیز به سازمان هواپیمایی کشوری ارسال خواهد داشت:
الف) هریک از امضاهای این پروتکل و تاریخ آن.
ب) سپردن هریک ازاسناد تصویب یا الحاق مربوط به این پروتکل و تاریخ آن.
ج) تاریخی که این پروتکل طبق بندیک ماده ۲ به مرحله اجرا در می آید.
د) وصول هریک از اطلاعیه های فسخ و تاریخ آن.
هـ) وصول هراصلاحیه یا اطلاعیه ای که طبق ماده ۲۵ ارسال گردیده و تاریخ آن.
و) وصول هراصلاحیه ای که طبق ماده ۲۶ ارسال گردیده و تاریخ آن.
این پروتکل به تاریخ ۲۸ سپتامبر۱۹۵۵ درسه متن یکسان به زبان های انگلیس وفرانسه اسپانیولی در لاهه تهیه گردیده ودرصورت وجود اختلاف متن فرانسه که کنوانسیون به آن زبان تنظیم گردیده حاکم خواهد بود.
این پروتکل به حکومت جمهوری خلق لهستان سپرده خواهد شد و طبق ماده۲۰ برای امضا مفتوح خواهد ماند. دولت لهستان رونوشت مصدق آن را به کلیه ی دولت های امضا کننده کنوانسیون یا این پروتکل وتمام دول طرف متعاهدکنوانسیون یا این پروتکل و تمام دول عضو ایکائو و یا اعضای سازمان ملل متحد و به سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری ارسال خواهد داشت.
پروتکل فوق مشتمل بریک مقدمه و۲۷ ماده منعنم به قانون اجازه الحا ق دولت ایران به کنوانسیون ۱۲ اکتبر۱۹۲۹ ورشوو پروتکل ۲۸ سپتامبر۱۹۵۵ لاهه و کنوانسیون ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۱ گوادالافارا و پروتکل و ۸ مارس ۱۹۷۱ گواتمالامی باشد
