گستره و هدف مجموعه اصول
این اصول برای حمایت از تمامی اشخاص تحت هر شکل از بازداشت یا حبس به کار می روند .
استفاده از واژه ها
برای هدفهای این مجموعه اصول:
(الف) «توقیف» یعنی عمل دستگیر کردن شخصی برای ارتکاب به خلاف یا با اقدام یک نهاد؛
(ب) «شخص بازداشت شده» یعنی هر شخصی که از آزادی شخصی در نتیجه محکومیت برای ارتکاب خلاف محروم شده است؛
(د) «بازداشت» یعنی شرایط اشخاص بازداشت شده به گونه ای که در بالا تعریف شده است؛
(ه) «حبس» یعنی شرایط اشخاص حبس شده به گونه ای که در بالا تعریف شده است؛
(و) واژه های «مقام قضایی یا مقام دیگر» به معنی مقام قضایی یا مقام دیگر براساس قانون است که موقعیت و تصدی او باید موجـب
دادن قویترین ضمانتهای ممکن از صلاحیت، بیطرفی و استقلال و عدم وابستگی باشد .
اصل ١
با کلیه اشخاص تحت هر شکل بازداشت یا حبس باید به روشی انسانی و با احترام برای حیثیت ذاتی انسان رفتار شود .
اصل ٢
توقیف، بازداشت یا حبس باید فقط دقیقا مطابق با مفاد قانون و به وسیله مـاموران ذی صـلاح یـا اشـخاص مجـاز بـرای آن هـدف انجـام
شود .
اصل ٣
هیچ محدودیت یا تخلفی نسبت به هیچ یک از حقوق بشر اشخاص در هیچ شکل از بازداشت یا حبس براساس قانون، کنوانسیون ها،
مقررات یا رسوم هیچ کشوری به این بهانه که این مجموعه اصول چنین حقوقی را به رسمیت نمی شناسـد یـا ایـن کـه آنهـا را تـا حـد
کمتری به رسمیت میشناسد، به رسمیت شناخته نمیشود یا وجود ندارد .
اصل ۴
هر شکل بازداشت یا حبس و کلیه اقدامات و تدابیری که بر حقوق بشر شخص تحت هر شکل بازداشت یاحبس تاثیر میگذارد باید به
دستور یا کنترل موثر مقام قضایی یا مقام دیگر باشد .
اصل ۵
١ـ این اصول باید مشمول تمام اشخاص در داخل سرزمین هر کشور مفروضی، بدون هر نوع تمایزی مانند نژاد، رنـگ، جنسـیت، زبـان،
دین یا عقاید مذهبی، عقاید سیاسی یا عقاید دیگر، منشاء ملی، قومی یا اجتماعی، مال و دارایی، ولادت یا وضعیت دیگر بشود.
٢ـ اجرای تدابیر براساس قانون و تدابیری که منحصرا برای حمایت از حقوق و وضعیت ویژه زنان، به ویـژه زنـان حاملـه و مـادران شـیرده،
کودکان و نوجوانان، اشخاص مسن، بیمار یا معلول وضع شده، نباید براساس تبعیض باشد. نیاز برای اجرای چنین تدابیری و کاربرد آنها
باید همیشه در معرض تجدید نظر و بررسی به وسیله مقام قضایی یا مقام دیگر باشد .
اصل ۶
هیچ شخصی تحت هر شکل بازداشت یا حبس نباید در معرض شکنجه یا رفتار یا مجازات بـیرحمانـه، غیرانسـانی یـا تحقیرآمیـز قـرار
گیرد. استناد به هیچ شرایطی توجیه کننده شکنجه یا سایر رفتار یا مجازات بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیر آمیز نیست .
اصل ٧
کشورها باید با وضع قانون انجام هر اقدام مخالف حقوق و وظایف تصـریح شـده در ایـن اصـول را ممنـوع کننـد، هـر اقـدامی ماننـد ایـن
اقدامات را مشمول تحریمهای مناسب قرار دهند و به محض دریافت شکایات اقدام به انجام تحقیقات بیطرفانه کنند.
٢ـ مامورانی که دلیل دارند باورکنند نقض اصلی این مجموعه اصول رخ داده یا در آستانه رخ دادن است باید موضوع را بـه مقامـات بـالا
دست خود و هر جا ضروری باشد، به سایر مقامات یا ارگانهای مناسب، کـه دارای اختیـاراتی بـرای بررسـی و تجدیـدنظر یـا جبـران و
ترمیم هستند گزارش دهند.
٣ـ هر شخص دیگری که دلیلی برای باور این امر دارد که اصلی از این مجموعه اصول نقض شده یا در آستانه نقض شدن قرار دارد باید
حق داشته باشد موضوع را به مقامات بالا دست مامورانی که در این کار دست دارند، و به سایر مسئولان یـا ارگـانهـای مناسـب کـه
دارای اختیارات برای بررسی و یا جبران هستند، گزارش دهد .
اصل ٨
با اشخاص تحت بازداشت باید متناسب با موقعیت قبل از محکومیت آنان رفتار شود. به این دلیل هرگاه ممکن باشد، اشخاص زنـدانی
باید جدا گانه نگهداری شوند .
اصل ٩
مامورانیکه شخصی را توقیف می کنند، او را تحت بازداشت نگه میدارند یا درباره پرونده او تحقیق می کنند باید فقط اختیاراتی را که
براساس قانون به آنان اعطا شده اعمال کنند و اعمال این اختیارات باید تابع رجوع به مقام قضایی یا مقام دیگر باشد .
اصل ١٠
هر شخصی توقیف میشود دلیل توقیف او باید در زمان توقیف به او اطلاع داده شود و هر اتهامی علیه او باید بلافاصله بـه اطـلاع وی
رسانده شود .
اصل ١١
١ـ شخص نباید بدون دادن فرصتی موثر که بتواند بلافاصله حرفش را به گوش مقام قضایی یا مقام دیگر برساند، در بازداشت نگهداری
شود. شخص بازداشت شده باید حق داشته باشد از خود دفاع کند یا از کمک وکیـل، بـه گونـه ای کـه بـه وسـیله قـانون تجـویز شـده،
برخوردار شود.
٢ـ شخص بازداشت شده و وکیل او، درصورتی که وکیل داشته باشد، باید بلافاصله متن کامل هر دستور بازداشت را، همراه بـا دلایـل
بازداشت، دریافت کنند.
٣ـ مقام قضایی یا مقام دیگر باید اختیار داشته باشد هر گاه مقتضی بداند درباره دوره بازداشت بررسی و تجدید نظر کند .
اصل ١٢
١ـ موارد زیر باید به موقع و به طور شایسته به ثبت برسد:
(الف) دلایل توقیف؛
(ب) زمان توقیف و بردن شخص توقیف شده به محل بازداشت و زمان نخستین حضور او در برابر یک مقام قضایی یا مقام دیگر؛
(ج) هویت ماموران مربوطه اجرای قانون؛
(د) اطلاعات دقیق مربوط به محل بازداشت
٢ـ چنین سوابقی باید به شکلی که به وسیله قانون تعیین شده بـه شـخص بازداشـت شـده، یـا وکیـل او، در صـورت داشـتن وکیـل ،
اطلاع داده شود .
اصل ١٣
مقام مسئول توقیف، بازداشت یا زندانی کردن هر شخصی باید، در لحظه توقیف و در شروع بازداشت یا حبس، یا بلافاصله پس از آن،
به ترتیب اطلاعات و توضیحات و شرح مربوط به حقوق او و این که چگونه از چنین حقوقی استفاده کند را در اختیارش بگذارد
اصل ١۴
شخصی که نمیتواند به قدر کافی به زبان ماموران مسئول توقیف، بازداشت یا زندانی کردن خود صحبت کند یا آن را بفهمد حـق دارد
بلافاصله اطلاعاتی را که به آنها در اصل ١٠ ،اصل ١١ ٢ ،پاراگراف ، اصل ١٢ ١ ،پاراگراف ، و اصل ١٣ اشاره شده به زبـانی دریافـت کنـد
که می فهمد، و در صورت لزوم ازکمک رایگان مترجم در رابطه با اقدامات حقوقی متعاقب توقیف خود برخوردار شود .
اصل ١۵
باتوجه به استثناهای تصریح شده در اصل ١۶ ۴ ،پاراگراف ، و اصل ١٨ ٣ ،پاراگراف ، شـخص بازداشـت یـا حـبس شـده نبایـد از ارتبـاط و
تماس با دنیای بیرون، و به ویژه با خانواده یا وکیل خود، بیش از چند روز محروم باشد .
اصل ١۶
١ـ بلافاصله پس از توقیف و پس از هر مورد انتقال از یک محل بازداشت یا زندان به بازداشتگاه و زندان دیگر، شخص بازداشت شـده یـا
زندانی باید حق داشته باشد موضوع توقیف، بازداشت یا زندانی شدن یا انتقال و محلی را که در آنجا نگهداری میشود، بـه خـانواده
یا اشخاص مناسب دیگر انتخابی خود اطلاع دهد یا از مقامی ذیصلاح بخواهد به آنان اطلاع دهد.
٢ـ اگر شخص بازداشت شده یا زندانی خارجی باشد، به او نیز باید بلافاصله اطلاع داده شود حق دارد وضع خود را با وسایل مناسـب
با کنسولگری یا سفارت کشور خود یا کشور دیگری آه حق دارد براساس حقوق بین ا لملل چنین اطلاعاتی را دریافت کند یا با نماینـده
سازمان ذیصلاح بین المللی، اگر او پناهنده است یا به شکلی دیگر تحت حمایت یک سازمان بین دولتی قرار دارد، اطلاع دهد.
٣ـ اگر شخص بازداشت شده یا زندانی جوان باشـد یـا قـادر بـه درک سـزاواری و حـق خـود نباشـد، مقـام ذیصـلاح بایـد بـه ابتکـار خـود
اطلاع رسانی مورد اشاره این اصل را انجام دهد. برای اطلاع دادن به والدین یا اولیا باید توجه ویژه مبذول شود.
۴ـ هر اطلاع دادن که در این اصل به آن اشاره شده باید بیدرنگ انجام شود یا اجازه داده شود بیدرنگ انجام شود. با این حـال مقـام
ذیصلاح ممکن است اطلاع رسانی را برای یک دوره معقول، هر جا که احتیاجات استثنایی برای تحقیقات ایحاب کند، به تاخیر اندازد .
اصل ١٧
١ـ شخص بازداشت شده باید حق داشته باشد از کمک وکیل حقوقی برخوردار شود. مقام ذیصلاح باید بلافاصله پس از توقیـف حقـوق
او را به وی اطلاع دهد و تسهیلات معقول برای اعمال حق وی باید فراهم شود.
٢ـ اگر شخص بازداشت شده وکیل حقوقی منتخب خود را ندارد، باید حق داشته باشد از وکیل حقوقی که به وسیله مقام قضـایی یـا
مقام دیگر به او اختصاص داده شده ، در همه مواردی که منافع عدالت ایجاب می کند و بدون پرداخت وجهی از طرف او، اگر پول کـافی
برای پرداخت ندارد، برخوردارشود .
اصل ١٨
١ـ شخص بازداشت شده یا زندانی باید حق برقراری ارتباط و مشاوره با وکیل قانونی خود را داشته باشد .
٢ـ شخص بازداشت شده یا زندانی باید اجازه داشته باشد زمان و تسهیلات کافی برای مشورت با وکیل قانونی خود داشته باشد .
٣ـ حق شخص بازداشت شده یا زندانی دایر بر این که به ملاقات او بیایند و خود بدون تاخیر یا سانسور، و به صورت کـاملا محرمانـه، بـا
وکیل قانونی خود مشورت وارتباط برقرار کند نمیتواند معلق یا محدود شود، مگر در شرایط استثنایی، که به وسیله قانون یا مقررات
قانونی مشخص شده باشد یا هنگامی که مقام قضایی یا مقام دیگر برای حفظ امنیت و نظم مطلوب، ضروری تشخیص دهد .
۴ – گفتگو بین شخص بازداشت شده یا زندانی ووکیل قانونی او می تواند در معرض دید مقامات اجرای قانون انجام شود اما در معـرض
شنوایی آنان نباشد .
۵ ـاستفاده از ارتباط بین شخص بازداشت شده یا زندانی و وکیل قانونی او که به آن در این اصل اشاره شده باید به عنوان مدرک علیه
شخص باز داشت شده یا زندانی غیر قابل قبول باشد مگر این که با یک جرم در حال ادامه یا مربوط به آینده مرتبط باشد
اصل ١٩
شخص بازداشت شده یا زندانی باید حق داشته باشد به ویژه اعضای خانواده اش به دیدنش بیایند و با او مکاتبـه کننـد و بایـد فرصـت
کافی برای برقراری ارتباط با دنیای خارج به او داده شود، مشروط به شرایط ومحدودیتهـای معقـول کـه بـه وسـیله قـانون یـا مقـررات
قانونی مشخص شده باشد .
اصل ٢٠
اگرشخص بازداشت شده یا زندانی تقاضا کند در محلی بازداشت یا زندانی شود که به طور معقولی نزدیـک محـل زنـدگی معمـولی او
باشد در صورت امکان باید به تقاضایش عمل کرد .
اصل ٢١
١ـ استفاده بی مورد از موقعیت شخص بازداشت شده یا زندانی برای وادار کردن او به اعتراف، برای به عهـده گـرفتن جـرم دیگـری یـا
دادن شهادت علیه هر شخص دیگر باید ممنوع باشد .
٢ـ هیچ شخص بازداشت شده هنگام بازجویی نباید در معـرض خشـونت، تهدیـد یـا روشهـایی بـرای بـازجویی قـرار گیـرد کـه توانـایی
تصمیم گیری یا قضاوت او را تضعیف کند .
اصل ٢٢
هیچ شخص بازداشت شده یا زندانی، حتی با رضایت خود، نباید در معرض هیچ گونه آزمایش پزشکی یا علمی قـرار گیـرد کـه ممکـن
است برای سلامتی او مضر باشد .
اصل ٢٣
١ـ طول مدت هر بازجویی از شخص بازداشت شده یا زندانی و فواصل بین بازجوییها و همچنین هویـت مـامورانی کـه بـازجویی هـا را
انجام می دهند و سایر اشخاص حاضر باید، به شکلی که ممکن است به وسیله قانون تجویز شده باشد، ثبت شود.
٢ـ شخص بازداشت شده یا زندانی، یا وکیل او هر جا که قانون پیشبینی کرده باشد، باید به اطلاعات تصریح شده در پارگراف ١ اصـل
حاضر دسترسی داشته باشد .
اصل ٢۴
به محض ورود شخص بازداشت شده یا زندانی به محل بازداشت یا زندان باید انجام معاینات مناسب پزشکی بـه او پیشـنهاد شـود، و
پس از آن هر گاه لازم باشد برای او امکان مراقبت و مداوای پزشکی فراهم شود. این مراقبت و مدوا باید رایگان ارائه شود .
اصل ٢۵
شخص بازداشت شده یا زندانی یا وکیل او، مشروط به فقط شرایط معقول برای تضمین امنیت و نظم مطلوب محل بازداشت یا زنـدان،
باید حق داشته باشد از مقام قضایی یا مقام دیگر تقاضا یا دادخواهی کند او را برای بار دوم تحت معاینه پزشکی قرار دهند یا از جهت
پزشکی درباره او اعلام نظر کنند .
اصل ٢۶
این حقیقت که شخص بازداشت شده یا زندانی تحت معاینه پزشکی قرار گرفته، نام پزشک و نتایج چنین معایناتی باید به موقـع ثبـت
شود. دسترسی به چنین سوابقی باید تضمین شود. این روشها باید مطابق با مقررات مربوطه قوانین محلی انجام شود .
اصل ٢٧
عدم رعایت این اصول در احراز مدرک، در تعیین قابل قبول بودن چنین مدرکی علیه شخص بازداشت شـده یـا زنـدانی بایـد مـورد توجـه
قرار گیرد
اصل ٢٨
شخص بازداشت شده یا زندانی باید حق داشته باشد در محـدوده منـابع موجـود، در صـورت امکـان از منـابع عمـومی، مقـادیر معقـول
مطالب آموزشی، فرهنگی و اطلاعات لازم، تحت شرایط منطقی برای تضـمین امنیـت و نظـم مطلـوب در محـل بازداشـت یـا زنـدان بـه
دست آورد .
اصل ٢٩
١ـ به منظور نظارت بر رعایت دقیق قوانین و مقررات مربوطه، محلهای بازداشت یا زنـدان بایـد بـه طـور مـنظم از طـرف اشـخاص واجـد
صلاحیت و با تجربه که به وسیله یک مقام ذیصلاح، که در مقابل او مسئولیت دارند، غیر از مقامی که بـه طـور مسـتقیم مسـئول اداره
محل بازداشت یا زندان است، منصوب می شوند، مورد بازدید قرار گیرند.
٢ – شخص بازداشت شده یا زندانی باید حق داشته باشد آزادانه و به طور کاملا محرمانه و سری با اشخاصی که بـر اسـاس پـاراگراف
١ اصل حاضر، از محلهای بازداشت یا زندان دیدن می کنند، مشروط به رعایت شـرایط منطقـی بـرای تضـمین امنیـت و نظـم مناسـب
چنین اماکنی، ارتباط برقرار کند .
اصل ٣٠
١ـ انواع رفتار با شخص بازداشت شده یا زندانی که جرائم تـادیبی در جریـان بازداشـت یـا زنـدان را تشـکیل مـی دهنـد، شـرح و مـدت
مجازاتهای تادیبی که ممکن است اعمال شود و مسئولان ذیصلاح برای تعیین چنین مجازاتهایی بایـد بـه وسـیله قـانون یـا مقـررات
قانونی مشخص و به موقع منتشر شوند.
٢ـ شخص بازداشت شده یا زندانی باید حق داشته باشد پیش از اقامه دعوی تادیبی به سخنانش رسیدگی شود. او باید حق داشته
باشد چنین دعاوی را برای رسیدگی نزد مقامات بالاتر مطرح کند .
اصل ٣١
مسئولان مربوطه باید بکوشند بر اساس قوانین محلی تضمین کنند، در صورت نیاز به وابستگان و، به ویژه اعضـای صـغیر خـانواده هـای
اشخاص بازداشت شده یا زندانی کمک کنند و تدابیر ویژه برای مراقبت و حضانت مناسب از کودکانی که بدون سر پرست مانده اند، به
عمل آورند .
اصل ٣٢
١ـ شخص بازداشت شده یا وکیل او باید حق داشته باشد در هر زمان بر اساس قوانین داخلی نزدمقام قضایی یامقام دیگر در اعتراض
به قانونی بودن بازداشت خود به منظور نیل به آزادی بدون تاخیر خود، اگر بازداشت غیر قانونی باشد، اقدام کند.
٢ـ اقداماتی که در پارگراف ١ اصل حاضر به آن اشاره شده، باید سـاده وسـریع و بـدون هزینـه بـرای اشـخاص بازداشـت شـده ای کـه
وسایل و پول کافی برای این کار ندارند، انجام شود. مسئول بازداشت باید شخص بازداشت شده را بدون تاخیر غیر منطقی در مقابـل
مقام بازرسی کننده حاضر کند .
اصل ٣٣
١ـ شخص بازداشت شده یا زندانی یا وکیل او بایـد حـق داشـته باشـد در رابطـه بـا رفتـار بـا خـود، بـه ویـژه در مـورد شـکنجه یـا رفتـار
بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز دیگر، از مقامات مسئول اداره محل بازداشت و به مقامات بالاتر و، هر گاه لازم باشـد، بـه مقامـات
مناسبی که قدرت رسیدگی یا چاره و جبران به آنان تفویض شده، درخواست یا شکایت کند.
٢ـ در مواردی که شخص بازداشت شده یا زندانی و وکیل او امکان اعمال حقوق خود را براساس پاراگراف ١ اصل حاضر نداشته باشـد،
یک عضو خانواده شخص بازداشت شده یا زندانی یا هر شخص دیگری که از پرونده اطلاع دارد میتواند چنین حقوقی را اعمال کند.
٣ـ اگر شاکی تقاضا آند، باید درخواست یا شکایت او محرمانه بماند.
۴ـ به هردرخواست یا شکایت باید بلافاصله رسیدگی و بدون تاخیر بی جهت، پاسخ داده شود. اگر درخواست یا شکایت رد شود یا، در
صورت تاخیر بیش از حد، شاکی باید حق داشته باشد موضوع را نزد مقام قضایی یا مقام دیگر مطرح کند. نه شخص بازداشت شده یا
زندانی، نه هیچ شاکی براساس پاراگراف ١ اصل حاضر نباید برای طرح درخواست یا شکایت دچار تبعیض و مشکل شود
اصل ٣۴
در صورت مرگ یا ناپدید شدن شخص بازداشت شده یا زندانی در زمان بازداشت یا حبس، درباره علت مرگ یا ناپدید شـدن او بایـد بـه
وسیله مقام قضایی یا مقام دیگر، چه به درخواست خود این مقام یا به تقاضای یک عضو خانواده چنین شخصی یا هـر شخصـی که از
موضوع آگاه است، تحقیق به عمل آید. هرگاه شرایط ایجاب کند، چنین تحقیقـاتی بایـد برمبنـای گـردش کـار دادرسـی مشـابه هنگـام
مرگ یا ناپدید شدن اندکی پس از خاتمه بازداشت یا حبس انجام شود. نتایج چنین تحقیقی یا گزارش پس از آن در صـورت درخواسـت
باید در اختیار (متقاضیان) گذاشته شود، مگر این که انجام این کار یک تحقیق جنایی در حال انجام را به خطر اندازد .
اصل ٣۵
١ـ خسارت وارده ناشی از اعمال یا ترک اعمال یک مقام عمومی، که مخالف حقـوق تصـریح شـده در ایـن اصـول باشـد، بایـد براسـاس
مقررات یا تعهدات حاکم که در قوانین داخلی پیشبینی شده جبران شود.
٢ـ اطلاعاتی که لازم است براساس این اصول ثبت شوند، باید مطابق با رویه های قضایی که در قوانین داخلی برای استفاده در مـوارد
ادعای خسارت براساس این اصل پیشبینی شده، در دسترس باشند .
اصل ٣۶
١ـ شخص بازداشت شده که به انجام جرم کیفری مظنون یا متهم شده تا وقتی که مقصر بودن او براسـاس قـانون در دادگـاه عمـومی
که در آن تمامی ضمانتهای لازم برای دفاع از خود را داشته باشد به اثبات نرسیده، باید بیگناه فرض شده و با او به عنـوان شـخص
بیگناه برخورد شود.
ـ٢ توقیف یا بازداشت چنین شخصی تا انجام تحقیقات و محاآمه باید فقط برای هدفهای اجرای عدالت در زمینه هـا و تحـت شـرایط و
رویه های قضایی که در قانون تصریح شده، انجام شود. تحمیل محدودیت ها به چنین شخصی که مطلقا برای هدف بازداشـت یـا بـرای
جلوگیری از ممانعت از جریان تحقیق یا اجرای عدالت، یا برای حفظ امنیت و نظم لازم در محـل بازداشـت ضـروری نباشـد، بایـد ممنـوع
شود .
اصل ٣٧
شخصی که به اتهامی جنایی بازداشت شده باید بلافاصله پس از توقیف به مقام قضایی یا مقام دیگر کـه در قـانون پـیشبینـی شـده
ارجاع داده شود. چنین مقامی باید بدون تاخیر، درباره قانونی بودن و ضرورت بازداشت تصمیم بگیرد. هیچ شخصی نباید طی تحقیقات
یا محاکمه تحت بازداشت باشد مگر با دستور کتبی چنین مقامی. شخص بازداشت شده باید، هنگـامی کـه نـزد چنـین مقـامی آورده
میشود، حق داشته باشد درباره رفتاری که هنگام بازداشت با او شده، سخن بگوید .
اصل ٣٨
شخصی که به اتهامی کیفری بازداشت است باید حق داشته باشد در زمانی معقول محاکمه یا تازمان محاکمه آزاد شود .
اصل ٣٩
به استثنای موارد ویژه، که در قانون پیشبینی شده، شخصی که به اتهامی کیفـری بازداشـت شـده، بایـد حـق داشـته باشـد، تحـت
شرایطی که ممکن است برحسب قانون تحمیل شود تا زمان محاکمه آزاد باشد، مگر این که مقام قضایی یا مقام دیگر تصمیم دیگری
به سود اجرای عدالت اتخاذ کند. چنین مقامی باید ضرورت بازداشت را تحت بررسی قرار دهد .
شرط کلی
هیچ چیز در این مجموعه اصول نباید به عنوان عامل محدود کننده یا معارض هر یک از حقوق تعریف شده در میثاق بـین المللـی مربـوط
به حقوق مدنی و سیاسی تعبیر و تفسیر شود.
١ـ عبارت «رفتار یا مجازات، بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز» باید چنان تفسیر شـود کـه بـه گسـترده تـرین محافظـت ممکـن علیـه
تعدیات، اعم از جسمی یـا روانـی، از جملـه نگهداشـتن شـخص بازداشـت شـده یـا زنـدانی در شـرایطی کـه او را، بـه طـور موقـت یـا
همیشگی، از استفاده از هر یک از حواس طبیعی او، مانند بینایی یا شنوایی، یا از آگـاهی او از محـل اقامـت و گذشـت زمـان محـروم
کند تعمیم یابد
