با بررسی قوانین مربوط به اطفال و نوجوانان ملاحظه می‏شود که در خصوص سن مسئولیت کیفری اطفال و نوجوانان و همچنین آئین دادرسی جرائم این دسته از افراد قوانین کیفری ایران دست‏خوش تحولات و تغییراتی گردیده و مقررات متعددی در این زمینه تصویب گردیده است.

در ایران مطابق ماده ۱۴۷ ق.م.ا. مصوب ۱۳۹۲ و تبصره ماده ۱۲۱۰ ق.م. سن مسئولیت کیفری در دختران ۹ سال تمام قمری و در پسران ۱۵ سال تمام قمری است.

در تجزیه و تحلیل قوانین سابق و جدید خواهیم دید که برخلاف قوانین سابق در قانون جدید ۳ نوع سن برای اطفال و نوجوانان تعبیه شده؛

1. سن عدم مسئولیت کیفری (افراد نابالغ): اشخاص زیر این سن هیچ مسئولیتی نداشته و در صورت ارتکاب جرم فاقد مسئولیت کیفری می‌باشند. (ماده ۱۴۶ ق.م.ا. مصوب ۱۳۹۲)

2. سن مسئولیت کیفری تخفیف‌یافته که اطفال ۹ تا ۱۵ سال را گویند که مجازات نمی­شوند بلکه مشمول اقدامات تأمینی و تربیتی می‌گردند و خود به دو دسته تقسیم می‌شوند اولاً، اطفال ۹ تا ۱۲ سال (صغیر غیرممیز) اطفال ۱۲ الی ۱۵ سال (صغیر ممیز) سن بلوغ کیفری است که بر اساس آن در صورتی که افراد زیر این سن مرتکب جرمی شوند، با توجه به قوانین و مقررات مربوط به دادرسی اطفال و نوجوانان به جرایم ایشان رسیدگی می‌شود که در ایران سن بلوغ کیفری ۱۸ سال است.

افرادی که در فاصله سنی ۱۵ تا ۱۸ سال مرتکب جرمی شوند در کانون اصلاح و تربیت نگهداری می‌شوند.

در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ برای افراد نابالغ عدم مسئولیت کیفری و در مورد افرادی که به تازگی به سن بلوغ رسیده‏اند مسئولیت کیفری همسان با افراد بزرگ سال مورد پذیرش قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و واکاوی تطبیقی تشخیص مسئولیت کیفری اطفال به درک بهتر مسئولیت کیفری اطفال کمک می‏کند.