هشدار، تالاب ها و محیط زیست ایران در خطر نابودیست
قرار گرفتن ایران از لحاظ جغرافیایی در شیب و برخورداری این کشور از هزاران کیلومتر ساحل دریا در شمال و جنوب و همچنین برخورداری از پهنه های وسیع بیابانی با خاک‌های غنی، باعث شده است که ایران در فهرست کشورهای دارای بیشترین تنوع تالاب در جهان قرار بگیرد . از ۴۲ نوع تالاب شناخته شده در جهان، ۴۱ نوع آن در ایران وجود دارد و از ۱۴۰ تالاب موجود در ایران که در فهرست آیین نامه ماده یک قانون حفاظت، احیاء ومدیریت تالابهای کشور ثبت شده است، مساحت ۳۶ تالاب بیش از ۱۰۴ میلیون هکتار است.
مدیریت همه این تالاب ها را سازمان حفاظت از محیط زیست برعهده دارد.تالاب های ایران علاوه براینکه زیستگاه صدها گونه گیاهی و جانوری و پناهگاهی امن برای جانواران کنار آبزیهستند، کارکردهای ارزشمند اکولوژیکیازجمله، کنترل سیلاب ها،جلوگیری از فرسایش خاک و تامین آب‌های زیرزمینی دارند.با اینکه تالاب ها جز اراضی ملی محسوب می شوند و طبق کنوانسیون ها و معاهدات محیط زیستی هیچ کس حق دخل وتصرف و نقل و انتقالاین تالاب ها را ندارد، اما متاسفانه تالاب های ایران نیز همچون رودخانه ها، جنگل ها، کوهها و …از پدیده زمین خواری در امان نمانده اند.
بر خلاف کنوانسیون رامسر و به باور حامیان و کارشناسان محیط زیست، فاجعه بارترین رخداد محیط زیستی که موجب اختلال در چرخه طبیعت و اکوسیستم های منطقه ای می گردد،واگذاری تالاب ها که جز منابع ملی میباشند را به سازمان و یا ارگان های دولتی نمایند.
در هفته های اخیر اقدام اداره ثبت استان گیلان به صدور سند تالاب انزلی به نام وزارت نیرو باردیگر محافل حامی محیط زیست را در شوک فرو برد .
اما خبر بدتر اینکه گفته می شود وزارت نیرو در تلاش است تا ۴۲ تالاب دیگر را نیز به نام خود سند بزند، موضوعی که با مخالفت سازمان جنگل‌های، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان منابع طبیعی و همینطور واکنش منفی برخی از فعالان محیط زیستی همراه بوده است .
کارشناسان براین باورند در صورت واگذاری تالاب های کشوربه وزارت نیرو،نه تنها مشکلات رعایت حق آبه و حفاظت از حد و حدود اراضی تالاب ها حل نمی شود، بلکه با اقدام قابل پیش بینی وزارت نیرو به اجاره وفروش بستر تالاب ها، رفته رفته تالابهای کشور به سمت نابودی سوق داده می شوند و یکی از مهمترین منابع آبی کشور دچار فاجعه ای جبران ناپذیر می شود.بسیاری از دلسوزان محیط زیست با توجه به سابقه وزارت نیروها درخصوص اجاره حریم و بستر رودخانه‌ها نگرانند که مبادا چنین تصمیماتی هم در مورد تالابهای کشور از جمله واگذاری و اجاره بخش‌هایی از آنها از سوی این وزارت خانه اتخاذ شود.در پی اقدام محتمل و البته مسبوق به سابقه وزارت نیرو در خشک کردن بخش هایی از تالاب ها به منظور اجاره آنها به اشخاص و سازمانهای ثالث ، مساحت این تالابها به طور قابل توجهی کاهش و متعاقب آن حقابه آنها که براساس مساحت تالابها تعیین می شود کاهش خواهد یافت و این یعنی فاجعه ای جبران ناپذیر برای این گهواره های طبیعی زمین .
وزارت نیرو در سالهای گذشته در انجام وظایف اصلی خود همچون رعایت حقابه تالاب ها و تعیین مرز و حدود اراضی آنها بسیار ضعیف عمل کرده است بطوریکه در پی تصمیمات نابخردانه مسئولان این وزارت خانه،بیش از نیمی از تالاب های مهم ایرانمانند تالاب انزلی، کجی نهبندان، گاوخونی، میانگران، شادگان، میقان، اینچه، هامون، میانکاله و تالاب جازموریان و … در آستانه خشک شدن و تبدیل شدن به کانونهای گرد و غبار قرار گرفته اند، بنابراین با توجه به کارنامه وزارت نیرو چطور می توان به این وزارتخانه اعتماد کرد تا از موجودیت تالاب های ایران که نقشی حیاتی در اکوسیستم گیاهی و جانواری دارند صیانت کند . سوال مهم این است که:
با توجه به مطالب پیش تر ذکر شده، چرا باید برای منابع طبیعی کشور سند صادر و این سرمایه های ملی به سازمانی … واگذار شود؟
کمیته دفاع از محیط زیست همصدا با فعالان همیشه در خطر محیط زیست ایران با محکوم کردن اینگونه اعمال سودجویانه اعلام میدارد: با استناد به کنوانسیون رامسر و هدف پانزدهم از سند۲۰۳۰ یونسکو در رابطه با حفاظت، احیاء و استفاده پایدار از جنگل ها، تالاب ها، کوه ها و نواحی خشک، دولت جمهوری اسلامی ایران باید هرچه سریعتربرای جلوگیری از ثبت سند تالاب ها به نام وزارت نیرو یا هر ارگان دیگر و واگذاری و فروش اراضی ملی اقدام کند .
۱۴۰۷
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
کمیته دفاع از محیط زیست
