قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی
ماده واحده – به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می‌شود به کنوانسیون
بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی -مصوب سال یکهزار و
سیصد و شصت و نه هجری شمسی، برابر با سال یکهزار و نهصد و نود میلادی، مشتمل بر یک
مقدمه نوزده (۱۹) ماده و یک(۱)الحاقیه ملحق شود و اسناد مربوط را تسلیم نماید.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
کنوانسیون بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی مصوب ۱۳۶۹
هجری شمسی برابر با ۱۹۹۰ میلادی اعضای کنوانسیون حاضر، با آگاهی نسبت به ضرورت حفظ محیط زیست انسانی بطور اعم و محیط زیست دریایی بطور اخص، با شناسائی خطرات جدی که از طریق سوانح آلودگی نفتی از سوی کشتیها، واحدهای دور
از ساحل، بنادر دریایی و تجهیزات حمل و نقل نفت به محیط‌زیست دریایی تحمیل می‌شود،
با درنظر گرفتن اهمیت اقدامات احتیاطی و بازدارنده در جلوگیری از آلودگی نفتی در
وهله اول و ضرورت بکار گیری جدی اسناد بین‌المللی موجود در‌ارتباط با ایمنی دریایی
و جلوگیری از آلودگی دریایی، به ویژه کنوانسیون بین‌المللی ایمنی جان افراد در
دریا مصوب۱۳۵۳ هجری شمسی برابر با ۱۹۷۴با اصلاحات بعدی، و کنوانسیون بین‌المللی
جلوگیری از آلودگی توسط کشتیها، مصوب ۱۳۵۲ هجری شمسی برابر با ۱۹۷۳ میلادی تعدیل
شده توسط‌پروتکل مربوط به آن مصوب ۱۳۵۷ هجری شمسی برابر با ۱۹۷۸ میلادی با اصلاحات
بعدی، و همچنین توسعه سریع استانداردهای رو به رشد مربوط‌به طرح، عملیات و نگهداری
کشتیهای حامل نفت و واحدهای دور از ساحل، همچنین با در نظر گرفتن اینکه، در صورت وقوع سانحه آلودگی نفتی، اقدام سریع و
مؤثر جهت به حداقل رساندن خساراتی که ممکن است از چنین‌سانحه‌ای ناشی شود، حیاتی
می‌باشد، با تاکید بر اهمیت آمادگی مؤثر برای مبارزه با سوانح آلودگی نفتی و نقش مهمی که
صنایع نفت و کشتیرانی در این خصوص دارند، با شناسائی مجدد اهمیت کمکهای دوجانبه و همکاری بین‌المللی در زمینه موضوعاتی از
جمله مبادله اطلاعات مربوط به قابلیتهای کشورها برای مقابله‌با سوانح آلودگی نفتی،
تهیه طرحهای موارد پیش‌بینی نشده آلودگی نفتی، مبادله گزارشهای سوانح مهمی که ممکن
است محیط زیست دریایی یا خطوط‌ساحلی و منافع مربوطه کشورها را تحت تأثیر قرار دهد،
و تحقیق و توسعه در ارتباط با وسایل مبارزه با آلودگی نفتی در محیط زیست دریایی،
و با توجه به اصل “آلوده کننده مسئول پرداخت است” به عنوان یک اصل کلی حقوق
بین‌الملل محیط زیست، همچنین با توجه به اهمیت اسناد بین‌المللی در مورد مسئولیت و جبران خسارات ناشی
از آلودگی نفتی، از جمله کنوانسیون بین‌المللی مصوب ۱۳۴۸هجری شمسی برابر با ۱۹۶۹
میلادی در مورد مسئولیت مدنی خسارات آلودگی نفتی، کنوانسیون بین‌المللی مصوب۱۳۵۰
هجری شمسی برابر با۱۹۷۱ میلادی در مورد تأسیس صندوق بین‌المللی برای جبران خسارات
ناشی از آلودگی نفتی، و نیاز مبرم به لازم‌الاجرا شدن هرچه سریعتر پروتکلهای‌مصوب
۱۳۶۳ هجری شمسی برابر با ۱۹۸۴ میلادی مربوط به کنوانسیونهای فوق‌الذکر،
با توجه بیشتر به اهمیت موافقتنامه‌ها و ترتیبات دوجانبه و چندجانبه از قبیل
کنوانسیونها و موافقتنامه‌های منطقه‌ای،
با در نظر داشتن مقررات مربوط به کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها، به
ویژه بخش ۱۲ آن، با آگاهی از ضرورت گسترش همکاریهای بین‌المللی و افزایش قابلیتهای موجود ملی،
منطقه‌ای و جهانی در زمینه آمادگی و مقابله با آلودگی نفتی و باتوجه به نیاز ویژه
کشورهای در حال توسعه و بخصوص کشورهای جزیره‌ای کوچک،
با ملاحظه اینکه بهترین راه حصول این اهداف، انعقاد یک کنوانسیون بین‌المللی در
زمینه آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی می‌باشد،
به ترتیب ذیل موافقت نمودند:
ماده ۱ – کلیات
۱ – اعضاء بطور انفرادی یا مشترک تعهد می‌نمایند که تمامی اقدامات لازم را طبق
مفاد این کنوانسیون و الحاقیه آن برای آمادگی و مقابله با یک سانحه‌آلودگی نفتی
انجام دهند.
۲ – الحاقیه این کنوانسیون جزء لاینفک کنوانسیون را تشکیل داده و اشاره به
کنوانسیون در عین حال اشاره به الحاقیه تلقی خواهد شد.
۳ – این کنوانسیون در مورد هیچ کشتی جنگی، شناور پشتیبانی نیروی دریایی یا دیگر
کشتیهایی که تحت مالکیت یا بهره برداری یک کشور بوده و‌فی‌الحال صرفاً در اعمال غیر
تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، اعمال نخواهد گردید اما هر عضو با اتخاذ تدابیر
لازمی که در عملیات یا قابلیتهای‌عملیاتی اینگونه کشتیهای تحت تملک یا بهره برداری
آن عضو اختلال ایجاد ننماید، تضمین خواهد نمود که چنین کشتیهائی تا آنجا که معقول
و عملی‌باشد مطابق این کنوانسیون عمل نمایند.
ماده ۲ – تعاریف
از نظر این کنوانسیون:
۱ – “نفت” یعنی مواد نفتی به هر شکل از جمله نفت خام، مواد سوختی، لخته‌های نفتی،
مواد زاید نفتی و فرآورده‌های پالایش شده،
۲ – “سوانح آلودگی نفتی” یعنی اتفاق یا مجموعه‌ای از اتفاقات که دارای منشاء
یکسان بوده که منجر به ریزش نفت شده یا ممکن است بشود و محیط‌زیست دریایی یا خطوط
ساحلی یا منافع مربوط به یک یا چند کشور را مورد تهدید قرار داده و یا ممکن است
مورد تهدید قرار دهد و مستلزم اقدام‌اضطراری یا واکنش فوری دیگری باشد.
۳ – “کشتی” یعنی شناور از هر نوع که در محیط زیست دریایی فعالیت می‌کند و شامل
قایقهای هایدر و فویل، هاورکرافتها، زیردریاییها یا قایقهای سیار از‌هر نوع
می‌گردد.
۴ – “واحد دریایی” یعنی تأسیسات یا سازه‌های ثابت یا شناوری که برای اکتشاف و
استخراج یا تولید نفت یا گاز یا تخلیه و بارگیری نفت بکار گرفته‌می‌شود.
۵ – “بنادر و تأسیسات حمل و نقل نفت” یعنی آن تأسیساتی که خطر سانحه آلودگی نفتی
را در برداشته و از جمله شامل بنادر، پایانه‌های نفتی، خطوط‌لوله و دیگر تأسیسات تخلیه و بارگیری نفت می‌گردد.
۶ – “سازمان” یعنی سازمان بین‌المللی دریانوردی.
۷ – “دبیر کل” یعنی دبیر کل سازمان.
ماده ۳ – طرحهای اضطراری آلودگی نفتی
۱-
الف – هر عضو کشتیهایی را که محق به برافراشتن پرچم آن هستند ملزم خواهد نمود که
طرح اضطراری آلودگی نفتی در کشتی را که مقررات مصوب‌سازمان برای این منظور مقرر
کرده، طبق مقررات مزبور داشته باشند.
ب – کشتی که ملزم به داشتن طرح اضطراری آلودگی در کشتی بر طبق جزء (الف) می‌باشد،
هنگام حضور در یک بندر یا یک پایانه دریایی تحت‌حاکمیت یکی از اعضاء، طبق روشهای
مندرج در موافقتنامه‌های بین‌المللی موجود یا قوانین ملی آن عضو مشمول بازرسی
مأمورانی که توسط عضو‌مزبور بطور مقتضی اختیار یافته‌اند، خواهد بود.
۲ – هر کشور عضو باید گردانندگان واحدهای دریایی تحت حاکمیت خود را ملزم به داشتن
طرحهای اضطراری آلودگی نفتی کند که هماهنگ با سیستم‌ملی ایجاد شده طبق ماده (۶)
بوده و طبق روشهای وضع شده توسط مقامات ملی ذیصلاح به تصویب رسیده باشد.
۳ – هر کشور عضو باید مقامات یا گردانندگان بنادر دریایی یا تأسیسات تخلیه و
بارگیری نفتی تحت حاکمیت خود را به گونه‌ای که مناسب می‌داند به‌داشتن طرحهای
اضطراری آلودگی نفتی یا ترتیبات مشابهی که هماهنگ با سیستم ملی ایجاد شده که طبق
ماده(۶) بوده و طبق روشهای وضع شده‌توسط مقامات ملی ذیصلاح به تصویب رسیده باشد،
ملزم نماید.
ماده ۴ – تشریفات گزارش آلودگی نفتی
۱ – هر عضو باید:
الف – فرماندهان کشتیها یا سایر افراد مسئول کشتیهای تحت پرچم خود و افراد مسئول
واحدهای دریایی تحت صلاحیت خود را ملزم نماید که بدون‌هیچ تأخیری هر گونه اتفاق در
کشتی یا واحدهای دریایی خود را که متضمن ریزش نفتی یا احتمال ریزش نفتی هستند، به
مراجع زیر گزارش نمایند:
۱ – در مورد کشتی، به نزدیکترین کشور ساحلی،
۲- در مورد واحدهای دریایی، به کشور ساحلی که واحد، تحت صلاحیت آن است.
ب – فرماندهان یا دیگر افراد مسئول کشتیهای تحت پرچم و افراد مسئول واحدهای دریایی
تحت صلاحیت خود را ملزم نماید که بدون هیچ تأخیری‌هر گونه اتفاق مورد مشاهده در
دریا را که متضمن ریزش یا وجود نفت باشد، به مراجع زیر گزارش نمایند:
۱ – در مورد کشتی، به نزدیکترین کشور ساحلی،
۲ – در مورد واحد دریایی، به کشور ساحلی که واحد، تحت صلاحیت آن است.
ج – افراد مسئول بنادر و تأسیسات تخلیه و بارگیری نفت تحت صلاحیت خود را ملزم
نماید بدون تأخیر هر گونه اتفاقی که متضمن ریزش یا احتمال‌ریزش نفت یا وجود نفت
باشد را به مقامات ملی ذیصلاح، گزارش نمایند.
د – به شناورها یا هواپیماهای بازرسی دریائی و دیگر سرویسهای خدماتی ذیربط یا
مقامات خود دستور دهد بدون تأخیر هر گونه حادثه مورد مشاهده‌در دریا یا در بندر یا
تأسیسات تخلیه و بارگیری نفت که متضمن ریزش نفت یا وجود نفت باشد را به مقامات ملی
ذیصلاح یا بنا به مورد به نزدیکترین‌کشور ساحلی گزارش نمایند.
ه – از خلبانان هواپیماهای کشوری بخواهد که بدون تأخیر هر گونه حادثه مورد مشاهده
در دریا که متضمن ریزش نفت یا وجود نفت باشد را به‌نزدیکترین کشور ساحلی گزارش
نمایند.
۲ – گزارشهای تهیه شده به موجب ردیف (۱) جزء (الف) بند (۱) باید مطابق الزامات
تدوین شده توسط سازمان تهیه گردیده و براساس دستورالعمل‌ها‌و اصول کلی مصوب سازمان
باشند گزارشهای تهیه شده به موجب ردیف (۲) جزء (الف) و جزء‌های (ب)، (ج) و (د)
بند (۱) باید تا جایی که لازم است‌مطابق دستورالعملها و اصول کلی مصوب سازمان،
تدوین گردد.
ماده ۵ – اقدام در صورت دریافت گزارش آلودگی نفتی
۱ – هر گاه عضوی گزارشی را که در ماده (۴) به آن اشاره شده یا اطلاعات مربوط به
آلودگی که توسط دیگر منابع تهیه گردیده است، دریافت نماید باید:
الف – حادثه را به منظور تعیین اینکه سانحه، آلودگی نفتی است یا خیر مورد ارزیابی
قرار دهد.
ب – ماهیت، وسعت و عواقب احتمالی سانحه آلودگی نفتی را مورد ارزیابی قرار دهد و
ج – سپس بدون تأخیر تمامی کشورهائی را که منافع آنها به وسیله چنین سانحه آلودگی
نفتی تحت تأثیر یا احتمالاً تحت تأثیر قرار می‌گیرد، همراه با‌موارد زیر تا زمان
خاتمه اقدامات به عمل آمده برای مقابله با سانحه یا تصمیم کشورهای مزبور برای
اقدام مشترک مطلع سازد.
۱ – جزئیات ارزیابی‌های خود و هر اقدامی را که جهت مقابله با حادثه آلودگی نفتی
انجام داده یا قصد انجام آن را دارد، و
۲ – اطلاعات اضافی در صورت اقتضا،
۲ – در صورتی که شدت چنین سانحه آلودگی نفتی ایجاب کند آن عضو باید مستقیم یا در
صورت اقتضاء از طریق سازمان یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط‌اطلاعات مورد اشاره در
جزء‌های (ب) و (ج) بند (۱) را در اختیار سازمان قرار دهد.
۳ – در صورتی که شدت چنین سانحه نفتی ایجاب کند از سایر کشورهای متأثر از این
سانحه درخواست می‌شود بطور مستقیم یا در صورت اقتضاء، از‌طریق سازمان یا ترتیبات
منطقه‌ای مربوط ارزیابی خود را از میزان تهدید منافعشان و هر گونه اقدام به عمل
آمده و اقدامات مورد نظر را به اطلاع سازمان‌برسانند.
۴ – اعضا تا آنجا که عملی باشد، باید سیستم گزارش دهی تدوین شده توسط سازمان را
هنگام مبادله اطلاعات و ارتباط با دیگر کشورها و سازمان،مورد استفاده قرار دهند.
ماده ۶ – سیستمهای ملی و منطقه‌ای برای آمادگی و مقابله
۱ – هر عضو باید یک سیستم ملی جهت مقابله سریع و مؤثر با سوانح آلودگی نفتی ایجاد
نماید. این سیستم حداقل باید شامل موارد ذیل باشد:
الف – تعیین موارد زیر:
۱ – مقام یا مقامات ذیصلاح ملی با مسئولیت آمادگی و مقابله با آلودگی نفتی،
۲ – نقطه یا نقاط تماس عملیاتی ملی که مسئول دریافت و انتقال گزارشات آلودگی نفتی
مندرج در ماده (۴) باشد، و
۳ – مقامی که مجاز باشد از طرف آن کشور، درخواست کمک نموده یا در مورد ارائه کمک
درخواست شده تصمیم‌گیری نماید.
ب – طرح ملی مقابله با موارد پیش‌بینی نشده برای آمادگی و مقابله که شامل روابط
سازمانی نهادهای مختلف درگیر (اعم از عمومی یا خصوصی) با مد‌نظر قرار دادن
دستورالعملهای تدوین شده توسط سازمان.
۲ – به علاوه، هر عضو در چارچوب توانائیهای خود بطور انفرادی یا از طریق همکاری
دوجانبه یا چند جانبه و در صورت اقتضاء، با همکاری صنایع‌نفت و کشتیرانی، مقامات
بندری و سایر مؤسسات مربوط، باید موارد ذیل را ایجاد نماید:
الف – حداقل سطح تجهیزات از قبل مستقر شده جهت مقابله با ریزش نفت، متناسب با خطر
احتمالی، و برنامه‌هائی برای استفاده از آنها،
ب – برنامه تمرینات برای سازمانهای مقابله با آلودگی نفتی و آموزش پرسنل مربوط،
ج – طرحهای تفصیلی و قابلیتهای ارتباطی برای مقابله با یک سانحه آلودگی نفتی. چنین
قابلیتهایی بطور مداوم باید قابل دسترسی باشند، و
د – نظام و ترتیبی جهت هماهنگ کردن مقابله با یک سانحه آلودگی نفتی، در صورت
اقتضاء با قابلیتهای بسیج منابع مورد لزوم،
۳ – هر عضو باید تضمین نماید که اطلاعات جاری بطور مستقیم یا از طریق سازمان یا
تشکیلات منطقه‌ای مربوط در رابطه با موارد ذیل به سازمان ارائه‌شده است:
الف – موقعیت، داده‌های مخابراتی و در صورت عملی بودن، محدوده مسئولیت مقامات و
مؤسسات ذکر شده در جزء (الف) بند (۱)،
ب – اطلاعات مربوط به تجهیزات مقابله با آلودگی و نظر تخصصی در رشته‌های مربوط به
مقابله با آلودگی نفتی و نجات دریایی که در صورت‌درخواست سایر کشورها می‌تواند
قابل دسترسی باشد،
ج – طرح ملی عضو برای مقابله با موارد پیش‌بینی نشده.
ماده ۷ – همکاری بین‌المللی جهت مقابله با آلودگی
۱ – اعضاء موافقت می‌نمایند که، با توجه به توانائیها و موجود بودن منابع مربوط
خود، بنا به تقاضای هر عضوی که از سانحه آلودگی نفتی متأثر شده یا‌احتمال دارد تحت
تأثیر قرار گیرد با آن عضو همکاری نموده و خدمات مشورتی، پشتیبانی و تجهیزات فنی
به منظور مقابله با سانحه آلودگی نفتی، در‌صورتی که شدت چنین حادثه‌ای اقتضا کند
به آن ارائه نمایند، تأمین هزینه‌های چنین کمکی براساس مفاد الحاقیه این کنوانسیون
انجام خواهد شد.
۲ – عضوی که تقاضای کمک نموده است می‌تواند از سازمان بخواهد تا جهت مشخص نمودن
منابع مالی موقت برای هزینه‌های مندرج در بند (۱)،کمک نماید.
۳ – طبق موافقتنامه‌های قابل اعمال بین‌المللی، هر عضو باید اقدامات حقوقی یا
اداری لازم را جهت تسهیل موارد ذیل به عمل آورد:
الف – ورود و خروج کشتیها، هواپیماها و سایر وسایل حمل و نقل مورد استفاده برای
مقابله با یک سانحه آلودگی نفتی و بهره برداری از آنها در سرزمین‌خود یا حمل
کارکنان، کالا، مواد و تجهیزات لازم جهت مقابله با یک چنین سانحه‌ای، و
ب – نقل و انتقال سریع افراد، کالاها، مواد و تجهیزات مندرج در جزء (الف) به
داخل، در داخل و به خارج از سرزمین خود.
ماده ۸ – تحقیق و توسعه
۱ – اعضاء موافقت می‌نمایند تا بطور مستقیم یا در صورت اقتضاء از طریق سازمان یا
سازمانها یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط جهت ارتقاء و مبادله نتایج‌برنامه‌های تحقیق و
توسعه مربوط به گسترش آخرین پیشرفتها در زمینه آمادگی و مقابله با آلودگی نفتی –
از جمله فن‌آوریها و فنون بازرسی، بازدارندگی،جمع آوری، متفرق سازی، پاکسازی و
راههای دیگر کاهش یا تعدیل اثرات آلودگی نفتی – و جهت اعاده وضع سابق، همکاری
نمایند.
۲ – برای این منظور، اعضاء تعهد می‌نمایند که بطور مستقیم یا در صورت اقتضاء از
طریق سازمان یا سازمانها یا ترتیبات منطقه‌ای مربوط، ارتباط لازم را‌بین مؤسسات
تحقیقاتی اعضاء برقرار نمایند.
۳ – اعضاء موافقت می‌نمایند که بطور مستقیم یا از طریق سازمان یا سازمانها و یا
ترتیبات منطقه‌ای مربوط در صورت اقتضاء جهت ترغیب برگزاری‌مرتب سمپوزیومهای
بین‌المللی در موضوعات مربوط از جمله پیشرفتهای فن‌آوری در زمینه تجهیزات و فنون
مبارزه با آلودگی نفتی همکاری نمایند.
۴ – اعضاء موافقت می‌نمایند که از طریق سازمان یا سازمانهای بین‌المللی ذیصلاح
توسعه استانداردهای مربوط به تجهیزات و فنون سازگار مقابله با‌آلودگی نفتی را
تشویق نمایند.
ماده ۹ – همکاری فنی
۱ – اعضاء تعهد می‌نمایند که بطور مستقیم یا از طریق سازمان و سایر نهادهای
بین‌المللی در صورت اقتضاء در رابطه با آمادگی و مقابله با آلودگی نفتی‌در موارد
زیر به اعضائی که تقاضای کمک فنی می‌نمایند، کمک نمایند:
الف – آموزش کارکنان
ب – اطمینان از موجود بودن فن‌آوری، تجهیزات و تأسیسات مربوط،
ج – تسهیل سایر اقدامات و ترتیبات جهت آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی نفتی، و
د – انجام برنامه‌های مشترک تحقیق و توسعه.
۲ – اعضاء تعهد می‌نمایند که باتوجه به قوانین، مقررات و سیاستهای ملی خود بطور
فعال در زمینه انتقال فن‌آوری در رابطه با آمادگی و مقابله با آلودگی‌نفتی همکاری
نمایند.
ماده ۱۰ – ترغیب همکاریهای دوجانبه و چندجانبه در زمینه آلودگی و مقابله
اعضاء باید مساعی خود را جهت انعقاد موافقتنامه‌های دوجانبه یا چند جانبه برای
آمادگی و مقابله با آلودگی نفتی بکار گیرند. نسخه‌های موافقتنامه‌های‌مزبور باید
به سازمان ارائه گردد تا در صورت تقاضا در اختیار اعضاء قرار گیرد.
ماده ۱۱ – ارتباط با سایر کنوانسیونها و موافقتنامه‌های بین‌المللی
هیچ یک از مفاد این کنوانسیون نباید به نحوی تفسیر گردد که منجر به تغییر حقوق یا
تعهدات هریک از اعضاء به موجب سایر کنوانسیونها یا‌موافقتنامه‌های بین‌المللی شود.
ماده ۱۲ – ترتیبات نهادی
۱ – اعضاء، “سازمان” را مشروط بر موافقت آن و موجود بودن منابع کافی جهت اداره
فعالیت، برای انجام وظایف و فعالیتهای زیر برمی‌گزینند:
الف – خدمات اطلاعاتی:
۱ – دریافت، مقایسه و انتشار اطلاعات تهیه شده توسط اعضاء، و اطلاعات مربوط ارائه
شده توسط دیگر منابع، و
۲ – ارائه کمک جهت مشخص نمودن منابع مالی موقت هزینه‌ها.
ب – تعلیم و آموزش:
۱ – ترغیب آموزش در زمینه آمادگی و مقابله با آلودگی نفتی،
۲ – ترغیب برگزاری سمپوزیومهای بین‌المللی،
ج – خدمات فنی:
۱ – تسهیل همکاری در زمینه تحقیق و توسعه،
۲ – ارائه طریق به کشورهائی که درصدد ایجاد قابلیتهای مقابله ملی یا منطقه‌ای
هستند، و
۳ – تجزیه و تحلیل اطلاعات تهیه شده توسط اعضاء و اطلاعات مربوط تهیه شده توسط
دیگر منابع و ارائه طریق یا اطلاعات به کشورها.
د – کمکهای فنی:
۱ – تسهیل تهیه کمکهای فنی به کشورهایی که درصدد ایجاد قابلیتهای مقابله ملی یا
منطقه‌ای هستند،
۲ – تسهیل تأمین کمک و مشاوره فنی بنا به تقاضای کشورهائی که با سوانح عمده آلودگی
نفتی مواجه شده‌اند.
۲ – در اجرای فعالیتهای مشخص شده در این ماده، سازمان تلاش خواهد نمود تا قابلیت
کشورها را بطور انفرادی از طریق ترتیبات منطقه‌ای جهت‌آمادگی و مقابله با سوانح
آلودگی نفتی، با استفاده از تجارب کشورها، موافقتنامه‌های منطقه‌ای و ترتیبات
صنعتی و با امعان نظر ویژه به نیازهای‌کشورهای در حال توسعه، تقویت نماید.
۳ – مفاد این ماده مطابق با برنامه‌ای که توسط سازمان تهیه و مرتباً مورد تجدید نظر
قرار می‌گیرد به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده ۱۳ – ارزیابی کنوانسیون
اعضاء در چارچوب سازمان مؤثر بودن کنوانسیون را در پرتو اهداف آن، بخصوص با توجه
به اصول مربوط به همکاری و کمک مورد ارزیابی قرار‌خواهند داد.
ماده ۱۴ – اصلاحات
۱ – این کنوانسیون طبق یکی از روشهای مشخص شده در ذیل می‌تواند اصلاح گردد.
۲ – اصلاح بعد از بررسی توسط سازمان:
الف – هر اصلاحیه پیشنهادی توسط یکی از اعضای کنوانسیون باید به سازمان تسلیم و
توسط دبیر کل بین تمامی اعضای سازمان و تمامی اعضاء‌حداقل شش ماه قبل از بررسی آن،
توزیع گردد.
ب – هر اصلاحیه‌ای که به شکل فوق پیشنهاد و توزیع گردیده بایستی به کمیته حفاظت از
محیط زیست دریایی سازمان جهت بررسی تسلیم گردد.
ج – اعضای کنوانسیون اعم از عضو یا غیرعضو سازمان اجازه خواهند داشت که در جریان
رسیدگی کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی شرکت‌نمایند.
د – اصلاحیه‌ها فقط با اکثریت دو سوم اعضای حاضر و رای دهنده کنوانسیون به تصویب
خواهد رسید.
ه- اگر اصلاحیه‌ها طبق جزء (د) به تصویب برسند، توسط دبیر کل به تمامی اعضای
کنوانسیون جهت پذیرش ارسال خواهند شد.
و –
۱ – اصلاحیه یک ماده یا الحاقیه کنوانسیون در تاریخی پذیرفته شده تلقی خواهد شد که
توسط دو سوم اعضاء پذیرفته شود.
۲ – اصلاحیه یک ضمیمه در پایان دوره‌ای که در زمان تصویب آن توسط کمیته حفاظت از
محیط زیست دریایی تعیین شده، و کمتر از ده ماه نیز‌نمی‌تواند باشد، پذیرفته شده
تلقی خواهد شد. مگر اینکه در طول این مدت، مخالفت حداقل یک سوم اعضاء به دبیر کل
اعلام شده باشد.
ز –
۱ – اصلاحیه یک ماده، یا الحاقیه کنوانسیون که طبق ردیف (۱) جزء (و) بند (۱)
پذیرفته شده باشد شش ماه، پس از تاریخی که در این تاریخ پذیرفته‌شده تلقی می‌گردد
نسبت به اعضائی که دبیر کل را از پذیرش آن توسط خود مطلع ساخته‌اند لازم‌الاجرا
خواهد گردید.
۲ – اصلاحیه یک ضمیمه که طبق ردیف (۲) جزء (و) پذیرفته شده است شش ماه بعد از
تاریخی که در آن تاریخ پذیرفته شده تلقی می‌گردد نسبت به‌تمامی اعضا به استثنای
اعضائی که پیش از این تاریخ مخالفت خود را اعلام نموده‌اند لازم‌الاجرا خواهد شد.
هر عضو در هر زمان می‌تواند مخالفت‌اعلام شده قبلی خود را با تسلیم اعلامیه‌ای دال
بر این موضوع به دبیر کل، پس بگیرد.
۳ – اصلاح توسط یک کنفرانس:
الف – بنا به تقاضای یکی از اعضاء، که حداقل مورد تائید یک سوم اعضا باشد، دبیر
کل کنفرانسی از اعضای کنوانسیون را جهت بررسی اصلاحات‌کنوانسیون برگزار خواهد کرد.
ب – اصلاحیه‌ای که توسط اکثریت دو سوم اعضای حاضر و رای دهنده چنین کنفرانسی تصویب
شود، توسط دبیر کل جهت پذیرش به تمامی اعضاء‌ارسال خواهد شد.
ج – به جز هنگامی که کنفرانس طور دیگری تصمیم‌گیری نماید، اصلاحیه طبق مراحل مشخص
شده در جزء‌های (و) و (ز) بند (۲) پذیرفته شده تلقی‌شده و لازم‌الاجرا خواهد شد.
۴ – تصویب و لازم‌الاجرا شدن یک اصلاحیه که منجر به اضافه نمودن یک الحاقیه یا یک
ضمیمه می‌شود تابع روش قابل اعمال در مورد اصلاحیه‌الحاقیه خواهد بود.
۵ – هر عضوی که اصلاحیه یک ماده یا الحاقیه را به موجب ردیف (۱) جزء (و) بند (۲)
یا اصلاحیه‌ای که منجر به اضافه کردن یک الحاقیه یا یک‌ضمیمه به موجب بند(۴) را
نپذیرفته است یا مخالفت خود در مورد اصلاحیه یک ضمیمه را به موجب ردیف (۲) جزء
(و) بند (۲) ارسال داشته است،با آن به عنوان غیرعضو فقط از نظر بکار گیری چنین
اصلاحیه‌ای رفتار خواهد شد. چنین رفتاری با تسلیم اطلاعیه پذیرش طبق ردیف (۱) جزء
(و) بند(۲) یا استرداد مخالفت طبق ردیف (۲) جزء (ز) بند (۲)، خاتمه خواهد یافت.
۶ – دبیر کل تمامی اعضاء را از هر اصلاحیه‌ای که طبق این ماده لازم‌الاجرا می‌شود
به علاوه تاریخی که در آن اصلاحیه لازم‌الاجرا می‌گردد مطلع‌خواهد ساخت.
۷ – هر اطلاعیه پذیرش، مخالفت، استرداد مخالفت به یک اصلاحیه به موجب این ماده
باید بطور کتبی به دبیر کل اطلاع داده شود، وی اعضاء را از‌اطلاعیه مزبور و تاریخ
وصول آن مطلع خواهد ساخت.
۸ – ضمیمه کنوانسیون فقط باید حاوی مقرراتی باشد که ماهیت فنی دارند.
ماده ۱۵ – امضاء، تنفیذ، پذیرش، تصویب و الحاق
۱ – این کنوانسیون جهت امضاء در مقر سازمان از تاریخ ۹ آذرماه ۱۳۶۹ هجری شمسی
برابر با ۳۰ نوامبر ۱۹۹۰ میلادی تا ۱۸ آذرماه ۱۳۷۰ هجری‌شمسی برابر با ۲۹ نوامبر
۱۹۹۱ میلادی مفتوح می‌باشد و بعد از آن جهت الحاق مفتوح خواهد ماند. هر کشوری
می‌تواند از یکی از راههای زیر عضو‌این کنوانسیون گردد:
الف – امضاء بدون حق شرط در مورد تنفیذ، پذیرش یا تصویب یا
ب – امضاء به شرط تنفیذ، پذیرش یا تصویب که متعاقب آن تنفیذ، پذیرش یا تصویب صورت
بگیرد.
ج – الحاق.
۲ – تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق با تودیع سندی دال بر آن به دبیر کل، نافذ خواهد
شد.
ماده ۱۶ – لازم‌الاجرا شدن
۱ – کنوانسیون (۱۲) ماه بعد از تاریخی که حداقل (۱۵) کشور بدون حق شرط در مورد
تنفیذ، پذیرش یا تصویب آن را امضاء کرده باشند یا اسناد لازم‌برای تنفیذ، پذیرش،
تصویب یا الحاق را طبق ماده (۱۵) تودیع کرده باشند، لازم‌الاجرا خواهد شد.
۲ – برای کشورهائی که سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق مربوط به این کنوانسیون را
بعد از انجام الزامات لازم‌الاجرا شدن آن ولی قبل از تاریخ‌لازم‌الاجرا شدن تودیع
کرده باشند، تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق در تاریخ لازم‌الاجرا شدن این کنوانسیون
یا سه ماه بعد از تاریخ تودیع سند، هرکدام‌که دیرتر باشد نافذ خواهد شد.
۳ – برای کشورهائی که سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق را بعد از تاریخی که در آن
کنوانسیون لازم‌الاجرا شده تودیع نموده‌اند، این کنوانسیون سه‌ماه بعد از تاریخ
تودیع سند نافذ خواهد شد.
۴ – بعد از تاریخی که اصلاحیه این کنوانسیون به موجب ماده (۱۴) پذیرفته شده تلقی
گردید، هر سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق تودیع شده، به‌منزله پیوستن به
کنوانسیون اصلاح شده تلقی خواهد گردید.
ماده ۱۷ – انصراف
۱ – این کنوانسیون برای هر عضوی بعد از گذشت پنج سال از تاریخی که این کنوانسیون
برای آن عضو لازم‌الاجرا شده است می‌تواند مورد انصراف قرار‌گیرد.
۲ – انصراف با اعلام کتبی به دبیر کل نافذ خواهد شد.
۳ – انصراف (۱۲) ماه بعد از دریافت اعلامیه انصراف توسط دبیر کل یا بعد از گذشت هر
مدت طولانی‌تری که ممکن است در اعلامیه مشخص شده‌باشد، نافذ خواهد شد.
ماده ۱۸ – امین اسناد
۱ – این کنوانسیون نزد دبیر کل تودیع می‌گردد.
۲ – دبیر کل باید:
الف – تمامی کشورهائی که این کنوانسیون را امضاء نموده یا به آن ملحق شده‌اند از
موارد زیر مطلع نماید:
۱ – هر امضاء جدید یا تودیع سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق، همراه تاریخ مربوط
به آن.
۲ – تاریخ لازم‌الاجرا شدن این کنوانسیون، و
۳ – تودیع هر سند انصراف از این کنوانسیون همراه با تاریخ دریافت و تاریخی که
انصراف نافذ خواهد شد.
ب – نسخه‌های اصلی مصدق این کنوانسیون را به دولتهای تمامی کشورهائی که این
کنوانسیون را امضاء نموده یا به آن ملحق شده‌اند ارسال نماید.
۳ – به محض لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون یک نسخه اصل مصدق آن توسط امین اسناد طبق
ماده (۱۰۲) منشور ملل متحد به دبیر کل سازمان ملل متحد‌جهت ثبت و انتشار ارسال
خواهد گردید.
ماده ۱۹ – زبانها
این کنوانسیون در یک نسخه اصلی به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و
اسپانیائی تهیه شده و هر متن از اعتبار یکسان برخوردار‌است.
در تائید مراتب فوق، امضاء کنندگان ذیل که از طرف دولتهای متبوع خود برای این
منظور مجاز شده‌اند، این کنوانسیون را امضاء می‌نمایند.
تنظیم شده در لندن به تاریخ نهم آذرماه یکهزار و سیصد و شصت و نه هجری شمسی برابر
با سی ام نوامبر یکهزار و نهصد و نود میلادی.
الحاقیه
تأمین هزینه‌های کمک
۱-
الف – چنانچه موفقتنامه‌ای مربوط به ترتیبات مالی حاکم بر اقدامات اعضاء در
برخورد با سوانح آلودگی نفتی، قبل از سانحه آلودگی نفتی به صورت‌دوجانبه منعقد
نشده باشد، اعضاء هزینه‌های اقدامات مربوط خود را در برخورد با آلودگی برطبق ردیف
(۱) یا (۲) زیر به عهده خواهند گرفت:
۱ – اگر اقدام توسط یک عضو بنا به درخواست صریح عضو دیگر صورت گرفته باشد، عضو
درخواست کننده هزینه اقدام عضو کمک کننده را تأمین‌خواهد کرد. عضو درخواست کننده
می‌تواند تقاضای خود را در هر زمانی ملغی سازد، اما در چنین موردی آن عضو باید
هزینه‌هایی را که عضو کمک‌کننده پیش از این متحمل یا تعهد نموده است، به عهده
بگیرد.
۲ – اگر اقدام بنا به ابتکار خود یک عضو صورت گرفته باشد، آن عضو هزینه‌های اقدام
خود را به عهده خواهد گرفت.
ب – اصول وضع شده در جزء (الف) مجری خواهد بود مگر آنکه اعضای مربوط در هر مورد
خاصی طور دیگر موافقت کرده باشند.
۲ – اگر طور دیگری موافقت نشده باشد، هزینه‌های اقدام صورت گرفته توسط یک عضو بنا
به درخواست عضو دیگر بر طبق قوانین و رویه جاری عضو‌کمک کننده در رابطه با تأمین
اینگونه هزینه‌ها بطور کامل محاسبه خواهد شد.
۳ – عضو درخواست کننده کمک و عضو کمک کننده در صورت انقضاء جهت انجام هر اقدامی
برای پاسخگوئی به ادعای جبران خسارت همکاری‌خواهند کرد. برای این منظور، آنها توجه
کافی به رژیمهای حقوقی موجود معطوف خواهند داشت. هرگاه اقدامی که بدین صورت انجام
گرفته اجازه‌جبران کامل هزینه صرف شده در عملیات کمک رسانی را ندهد، عضو درخواست
کننده کمک می‌تواند از عضو کمک کننده بخواهد که از تأمین‌هزینه‌هایی که از مبالغ
جبران شده تجاوز می‌نماید صرف نظر کند یا هزینه‌هایی که طبق بند (۲) محاسبه
شده‌اند را کاهش دهد. آن عضو همچنین‌می‌تواند تقاضای تعویق تأمین چنین هزینه‌هایی
را بنماید. در هنگام بررسی چنین تقاضایی، اعضای کمک کننده باید توجه کافی به
نیازهای کشورهای در‌حال توسعه معطوف نمایند.
۴ – مفاد این کنوانسیون نباید به هیچ وجه به عنوان ضایع کننده حقوق اعضاء در تأمین
هزینه‌های اقدامات مربوط به مقابله با آلودگی یا تهدید ناشی از‌آلودگی به موجب
دیگر مقررات و قواعد قابل اعمال و حقوق داخلی و بین‌الملل از طرفهای ثالث تفسیر
شود. کنوانسیون بین‌المللی مسئولیت مدنی‌ناشی از خسارت آلودگی نفتی مصوب ۱۳۴۸ هجری
شمسی برابر با ۱۹۶۹ میلادی و کنوانسیون بین‌المللی مربوط به ایجاد صندوق
بین‌المللی برای‌جبران خسارت آلودگی نفتی یا هر اصلاحیه بعدی این کنوانسیونها باید
مورد توجه ویژه قرار گیرند.
تاریخ تصویب ۱۳۷۶٫۴٫۲۹
تاریخ تایید شورای نگهبان ۱۳۷۶٫۵٫۸
