مقدمه
شش کنوانسیون در خصوص تائید و به رسمیت شناختن مدارک و گواهی نامه های آموزش عالی که با حمایت یونسکو به تصویب رسیده اند، به اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد بر می گردد. شش سند هنجارساز برای اعتباربخشی و قانونمند سازی ارزیابی تحصیلات و مدارک کسب شده در حوزه آموزش عالی به تصویب رسید که اولین آن ها، کنوانسیون منطقه ای تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی در آمریکای لاتین و منطقه کارائیب( ژوئن ۱۹۷۵) بود. متعاقب آن، پنج کنوانسیون مشابه که همه نقاط جهان را در بر می گرفت ظرف ده سال به تصویب رسید: کنوانسیون بین المللی درخصوص تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آموزش عالی در کشورهای غربی و اروپایی واقع در حوزه دریای مدیترانه ( کنوانسیون مدیترانه ( ۱۹۷۶)، کشورهای عربی (۱۹۷۸)، اروپا(۱۹۷۹)، آفریقا(۱۹۸۱)، و آسیا و اقیانوسیه (۱۹۸۳).
کنوانسیون منطقه ای تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه، در جریان کنفرانس بین المللی کشورها که در شانزدهم دسامبر ۱۹۸۳ در بانکوک تایلند برگزار شد، به تصویب رسید. هدف از این کنوانسیون، تضمین به رسمیت شناختن هر چه بیشتر مدارک و مدارج آموزش عالی، با توجه به تنوع فراوان نظام های آموزشی منطقه آسیا و اقیانوسیه و غنای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، فلسفی، مذهبی و اقتصادی این منطقه است.
از سال ۱۹۸۳، تغییرات چشمگیری در آموزش عالی اتفاق افتاد. تغییراتی از قبیل رشد تصاعدی تامین کنندگان آموزش عالی خصوصی و دولتی، افزایش ارائه دهندگان خدمات آموزش عالی فرامرزی، افزایش فناوری اطلاعات و ارتباطات و افزایش تقاضا برای آموزش عالی که به شکل چشمگیری به بروز عوامل یادشده همچنین به تغییر در سطح توانمندی های کسب شده از طریق آموزش از راه دور، تمرکز بیشتر بر تضمین کیفیت، ایجاد و توسعه چارچوب های ملی کیفیت بخشی، ترویج یادگیری مادام العمر و توسعه ابزارهایی برای سنجش دستاوردهای یادگیری، منجر شده اند.
این عوامل موجب فشار مضاعف بر کشورها شد تا تضمین شود که صلاحیت و مدرک کسب شده در یک کشور درکشورهای دیگر هم به رسمیت شناخته شود و این امر بر ضرورت بازبینی کنوانسیون های مرتبط برای ادغام عوامل ذکر شده در آن ها افزود. بر این اساس، توصیه شد که کنوانسیون ۱۹۸۳ منطقه آسیا و اقیانوسیه در نهمین نشست منطقه ای کمیته که در تاریخ ۲۲ تا ۲۳ می ۲۰۰۷ در کره برگزار شد، بازبینی شود.
فرآیند بازبینی
به دنبال توصیه های نهمین نشست کمیته منطقه ای، یک گروه کاری تشکیل شد که فرآیندی را برای بازبینی (کنوانسیون) تعریف کرد. راهبری این گروه کاری و فرآیند یادشده به عهده یک گروه کاری تخصصی گذاشته شد که این گروه راهبر از کمک های دو مشاور بهره می گرفت.
اهداف کنوانسیون منطقه ای آسیا و اقیانوسیه به شرح زیر بودند:
۱-تسهیل استقرار سازوکارهایی برای به رسمیت شناختن تحرک دانشگاهی، به عنوان راهبردی مهم برای ترویج تفاهم متقابل و انسجام در منطقه آسیا و اقیانوسیه.
۲-تقویت هویت فرهنگی با هدف دستیابی به همکاری های موثر منطقه ای در حوزه آموزش عالی.
۳- به رسمیت شناختن ماهیت بی نظیر و تنوع برنامه های دانشگاهی ارائه شده درکشورهای مختلف منطقه و توجه به پیچیدگی ها در مقایسه با توانمندی ها و قابلیت های کسب شده برای ترویج یادگیری مادام العمر.
در صد وهشتاد و یکمین نشست شورای اجرایی یونسکو( ۱۴ تا ۳۰ آوریل ۲۰۰۹)، موضوع بازبینی کنوانسیون منطقه ای ۱۹۸۳ در تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آموزش عالی آسیا و اقیانوسیه، مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت تصویب شد.
پیش نویس کنوانسیون منطقه ای بازبینی شده در اختیار دهمین نشست کمیته منطقه ای قرار گرفت. این کمیته با اصلاحاتی جزئی، مفاد پیش نویس را پذیرفت و توصیه کرد که پیش نویس فوق به کنفرانس عمومی سال ۲۰۰۹ یونسکو تسلیم شود. در این راستا، و در سی و پنجمین کنفرانس عمومی یونسکو تصمیم گرفته شد یک کنفرانس با مشارکت کشورهای منطقه برای بررسی و تصویب اصلاحیه های ارائه شده بر کنوانسیون منطقه ای ۱۹۸۳ در تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آموزش عالی منطقه آسیا و اقیانوسیه، در دوره دو ساله ۲۰۱۱-۲۰۱۰ برگزار شود.
کنوانسیون بازبینی شده
کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه در بازبینی ها، بر موارد زیر تاکید دارند:
توانمندی های مسئولین، اصول پایه مربوط به ارزیابی مدارک و مدارج، دوره های تحصیل، به رسمیت شناختن مدارک و گواهینامه های پناهندگان، به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی های افراد دور از وطن ( به نوعی پناهنده) و اطلاعاتی در مورد ارزیابی موسسه ها و برنامه های آموزش عالی و سازوکارهای اجرایی آن. این بازبینی مستلزم شفافیت و ارائه اطلاعات موثق در مورد به رسمیت شناختن گواهینامه ها و صلاحیت ها و تضمین کیفیت است. علاوه بر این، بازبینی کنوانسیون به کشورهای منطقه این امکان را خواهد داد تا آثار جهانی شدن را بر آموزش عالی در حوزه آسیا و اقیانوسیه بررسی کنند و راه حلی موثر برای رویارویی با آن بیابند.
دولت های عضو یونسکو در منطقه آسیا و اقیانوسیه ( ۴۸ کشور)، به علاوه دو عضو وابسته- به شکل خودکار- مجاز به تصویب و امضا و مشارکت در کنوانسیون فوق هستند. در حال حاضر، تنها ۲۱ کشور عضو به کنوانسیون ملحق شده و آن را امضاء کرده اند و باقی مانده این کشورها در انتظار اصلاحاتی از کنوانسیون هستند که بار حقوقی کمتری برای کشورها ایجاد کند.
در واقع، کنوانسیون بازبینی شده منطقه آسیا و اقیانوسیه، چارچوبی حقوقی است که رهنمودهای کلی برای تسهیل همکاری های منطقه ای در مورد تائید و به رسمیت شناختن تحصیلات و مدارک از طریق سازوکارهای ملی، دوجانبه، زیرمنطقه ای و منطقه ای که هم اکنون موجود هستند و در اصل برای این منظور تدوین شده اند، ارائه می کند. چنین تصور می شود که کنوانسیون منطقه ای بازبینی شده آسیا و اقیانوسیه، ابزاری پویا است که باید متعاقب تحولاتی که در آموزش عالی منطقه آسیا و اقیانوسیه و در سطح بین المللی رخ داده است، اصلاح شود.
ارتباط کنوانسیون حاضر با کنوانسیون منطقه ای ۱۹۸۳
ماده ۴٫ ۱۰، از کنوانسیون منطقه ای بازبینی شده، بیانگر ارتباط میان این کنوانسیون و کنوانسیون قبلی یونسکو در مورد به رسمیت شناختن مدارک کسب شده آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه (۱۹۸۳) است. در بند یادشده، عملکرد کنوانسیون بازبینی شده، به عنوان یک کنوانسیون جایگزین تعریف شده است. به این معنی که هر یک از اعضای کنوانسیون حاضر از کاربرد کنوانسیون ۱۹۸۳ که عضو آن بوده است انصراف داده، اما مجاز است این کار را فقط در قبال سایر کشورهای الحاقی به کنوانسیون حاضر انجام دهد. اعضای کنوانسیون ۱۹۸۳ فقط در قبال کشورهایی که عضو کنوانسیون ۱۹۸۳ بوده اند، متعهد به اجرای مفاد کنوانسیون هستند، اما هیچ تعهدی نسبت به اجرای کنوانسیون ۱۹۸۳ در قبال کشورهای عضو کنوانسیون بازبینی شده جدید، ندارند. بنابراین هر چه بر تعداد کشورهای الحاقی به کنوانسیون بازبینی شده افزوده شود، به همان اندازه کنوانسیون ۱۹۸۳ کمتر اجرا می شود. امید است که به مرور زمان، کنوانسیون بازبینی شده جایگزین کنوانسیون ۱۹۸۳ شود. علاوه بر این، اعضای کنوانسیون بازبینی شده از عضویت در کنوانسیون ۱۹۸۳ پرهیز می کنند.
فهرست اعضای فعلی کنوانسیون ۱۹۸۳:
کشورها تاریخ تسلیم سند الحاق
چین ۱۹۸۴/۰۹/۲۵
استرالیا ۱۹۸۵/۰۹/۲۳
سری لانکا ۱۹۸۶/۰۱/۱۰
ترکیه ۱۹۸۸/۰۴/۲۸
جمهوری مردمی خلق کره ۱۹۸۹/۰۴/۲۶
جمهوری کره ۱۹۸۹/۰۸/۲۹
نپال ۱۹۸۹/۱۱/۲
مالدیو ۱۹۹۰/۰۵/۱۴
فدراسیون روسیه ۱۹۹۰/۱۱/۱۶
مغولستان ۱۹۹۱/۱۰/۱۹
تاجیکستان ۱۹۹۳/۰۸/۲۸
ارمنستان ۱۹۹۳/۰۹/۵
آذربایجان ۱۹۹۵/۰۴/۲۴
واتیکان ۱۹۹۵/۰۷/۱۰
قرقیزستان ۱۹۹۵/۱۱/۷
ترکمنستان ۱۹۹۶/۰۶/۴
قزاقستان ۱۹۹۷/۰۳/۱۴
هند ۲۰۰۰/۰۸/۲
جمهوری مردمی خلق لائو ۲۰۰۰/۰۱/۲
فیلیپین ۲۰۰۳/۱۱/۲۶
اندونزی ۲۰۰۸/ ۰۱/ ۳۰
کنوانسیون منطقه ای تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آموزش عالی در منطقه آسیاو اقیانوسیه
پیشگفتار
کشورهای عضو این کنوانسیون:
تحت تاثیر اراده ای مشترک مبنی بر تقویت روابط اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و جغرافیایی میان خود:
با یادآوری آنچه که در اساسنامه یونسکو آمده است، ” هدف از ( تاسیس) سازمان یونسکو مشارکت در برقراری صلح و امنیت میان ملت ها از طریق ترویج همکاری های علمی، فرهنگی و آموزشی میان آنان است”؛
با به رسمیت شناختن تنوع وسیع و پر اهمیت موجود در سنت ها، نظام ها و ارزش های آموزشی منطقه آسیا و اقیانوسیه؛
با قبول این مطلب که تنوع فرهنگ ها و نظام های آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه، منبعی استثنائی است؛
با ایجاد تعهد برای تقویت و گسترش همکاری های میان خود به منظور استفاده بهینه از پتانسیل های انسانی به منظور کمک به پیشرفت دانش و همچنین با هدف بهبود مداوم کیفیت آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه؛
با امید به لزوم توانمند سازی مردم منطقه آسیا و اقیانوسیه برای بهره برداری هر چه بهتر و کامل تر از منابع فرهنگی منطقه از طریق تسهیل دسترسی مردم کشورهای عضو کنوانسیون، به ویژه دانش آموزان، دانش جویان و دانشگاهیان به منابع آموزشی سایر کشورهای عضو کنوانسیون، با رعایت و احترام خاص به قوانین و مقررات ملی کشورها؛
با اعتقاد به اینکه در چارچوب همکاری هایی از نوع یادشده، به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک و مدارج اخذ شده در آموزش عالی، امکان تحرک راحت تر و آزادتر را برای دانش آموزان، دانشجویان و دانشگاهیان فراهم می سازد؛
با وقوف به اینکه، کنوانسیون فوق نیز باید در زمره کنوانسیون های مشابه یونسکو برای مناطق مختلف جهان و همچنین توصیه نامه ۱۹۹۳ یونسکو در خصوص به رسمیت شناختن تحصیلات و قابلیت ها در آموزش عالی، در نظر گرفته شود؛
با تمایل به ترویج همکاری های پویای بین المللی در سطح جهانی با کشورهای عضو و سایر کنوانسیون های (مرتبط) منطقه ای یونسکو؛
با آگاهی بر اینکه از زمان تصویب این کنوانسیون ها، تغییرات گسترده ای که در آموزش عالی منطقه آسیا و اقیانوسیه صورت گرفته، منجر به تفاوت های بسیاری در درون و میان نظام های ملی شده است که ضرورت همساز نمودن اسناد و اقدامات حقوقی با تحولات صورت گرفته را مطرح می سازد؛
با آگاهی از ضرورت یافتن راه حل های مشترک برای چالش هایی که در عمل، در فرآیند به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک و مدارج اخذ شده در مقطع آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه پیش می آید؛
با آگاهی از لزوم بهبود روش های جاری ارزیابی مدارک، مدارج و تحصیلات به منظور شفاف سازی هرچه بیشتر و همساز نمودن این روش ها با وضعیت جاری حاکم بر آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه؛
با توجه به این که به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک، گواهی نامه های تحصیلی و مدارج اخذ شده در یکی از کشورهای عضو کنوانسیون، توسط همه کشورهای عضو، عاملی مهم در ترویج تحرک دانشگاهی بین اعضای کنوانسیون به شمار می آید؛
با امید به تضمین به رسمیت شناختن هرچه گسترده تر تحصیلات، مدارک، گواهی نامه های تحصیلی و مدارج اخذ شده برای ترویج آموزش مادام العمر و ایجاد آزادی تحصیلی
((democratization of education، متناسب با ساختار فرهنگی هر یک از کشورهای عضو؛
با احترام به حق هر یک از کشورهای عضو برای ایجاد و پیشنهاد نظامی برای سنجش کیفیت و با احترام به خود مختاری موسسه های آموزش عالی در این کشورها؛
بر موارد زیر به توافق رسیدند:
بخش ا. تعریف مفاهیم
ماده ۱
تعریف واژگان در این کنوانسیون به شرح زیر است:
کنوانسیون ۱۹۸۳
کنوانسیون منطقه ای تائید و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه (مصوب بانکوک در ۱۶ دسامبر ۱۹۸۳، از سری پیمان نامه های سازمان ملل به شماره ۳۲۰۲۱)
دسترسی ( به آموزش عالی)
حق کاندیداهای واجد شرایط برای ارائه درخواست و درنظر گرفته شدن برای پذیرش در دوره های آموزش عالی
اعتبارسنجی
فرآیند ارزیابی که به موجب آن یک برنامه یا یک موسسه آموزش عالی، به عنوان برنامه یا موسسه ای که دارای استانداردهای مناسب است، به رسمیت شناخته می شود.
پذیرش( در برنامه ها و موسسه های آموزش عالی )
عمل یا نظامی که به متقاضیان واجد شرایط این امکان را می دهد که در برنامه یا موسسه ای خاص اقدام به تحصیل در مقطع آموزش عالی نمایند.
ارزیابی ( برنامه ها یا موسسه ها)
فرآیند تعیین کیفیت آموزشی یک موسسه آموزش عالی و یا برنامه های آموزش عالی.
ارزیابی مدارک و قابلیت ها ی فردی
تائید کتبی یا ارزیابی قابلیت ها و توانمندی های کسب شده توسط افراد در خارج از کشور ازطرف منبعی ذیصلاح
منبع ارزیابی ذیصلاح
ارگانی دولتی یا غیر دولتی که به طور رسمی به عنوان مسئول تصمیم گیری در مورد به رسمیت شناختن مدارک، قابلیت ها و توانمندی های کسب شده در خارج از کشور، انتخاب شده است.
بخش های مختلف کشور عضو
ارگان های دولتی یا خصوصی در سطح ملی، استانی، فدرال یا منطقه ای که برای تصمیم گیری در خصوص به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت ها، ذیصلاح هستند.
شرایط عمومی دسترسی به آموزش عالی
شرایطی که باید در هر حالتی برای دسترسی به آموزش عالی عملی شوند و وجود داشته باشند.
آموزش عالی
مقطعی از تحصیل به شکل آموزش یا پژوهش که پس از دوره متوسطه، انجام می شود و مسئولین کشور عضو، آن را متعلق به نظام آموزش عالی آن کشور می دانند.
موسسه آموزش عالی
مکان و تشکیلاتی که در آن آموزش عالی ارائه می شود.
برنامه آموزش عالی
برنامه ای تحصیلی که به تشخیص مسئولین مرتبط کشور عضو، متعلق به نظام آموزش عالی آن کشور است و تکمیل و به پایان رساندن آن به منزله کسب مدارک و قابلیت های آموزش عالی برای دانشجو است.
گواهینامه و مدرک آموزش عالی
هرگونه درجه، مدرک و یا گواهی نامه ( تحصیلی) صادر شده از طرف یک موسسه آموزش عالی در تائید اتمام و تکمیل موفقیت آمیز یک برنامه آموزش عالی.
موتاتیس موتاندیسMutatis Mutandis
واژه ای لاتین و در اینجا به معنی” با توجه به تفاوت های مربوط”.
( توضیح مترجم: این واژه در لغت به معنی” با تغییراتی”، ” کمابیش” یا ” به نسبت” است.)
مهارت ها، مدارک و گواهینامه های غیر سنتی
روشی برای کسب مدارک و قابلیت های آموزش عالی که لزوما از طریق شرایط عمومی آموزش عالی کسب نمی شود، مانند روش های نیمه وقت، روش های مختلط، برنامه هایی که به کسب مدرک منجر نمی شود و برنامه های پلکانی.
دوره تحصیل
هر جزئی از یک برنامه آموزش عالی که ارزیابی و مستند سازی شده باشد و با وجود اینکه خود یک برنامه کامل تحصیلی نیست، به تنهایی نمایانگر کسب دانش یا مهارتی چشمگیر باشد.
مدارک و قابلیت هایی که دسترسی به آموزش عالی را ممکن می سازند.
هرگونه مدرک، گواهینامه یا توانمندی که توسط یک ارگان ذیصلاح تعریف شده باشد و موید تکمیل موفقیت آمیز برنامه ای آموزشی باشد و صاحب آن مدرک و توانمندی را واجد شرایط جهت پذیرش در دوره های آموزش عالی نماید.
تضمین کیفیت
فرآیندی مداوم برای ارزیابی و گسترش کیفیت یک نظام، موسسه یا برنامه آموزش عالی به منظور اطمینان بخشی به ذینفعان از کاربرد استانداردهای قابل قبول و به روز در ارتباط با آموزش، موارد مربوط به بورسیه و منابع مورد استفاده برای تحویل و انتقال.
به رسمیت شناختن آموخته های قبلی ( یا پیش آموزه ها)
فرآیندی برای تائید رسمی مهارت ها و دانشی که فرد طی دوره های رسمی، غیررسمی و یا به شکل آزاد کسب کرده باشد.
به رسمیت شناختن قابلیت ها و مدارک
نوعی تائید رسمی از سوی ارگان های ذیصلاح کشور عضو که تعیین کننده ارزش مدارک و گواهی نامه های کسب شده فرد در خارج از کشور است و با هدف فراهم آوردن امکان دسترسی فرد به فعالیت های آموزشی و یا شغلی ارائه می شود.
آموزش متوسطه
مقطعی از تحصیلات- به هر شکلی که باشد- که متعاقب مقاطع پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی یا آموزش پایه انجام می شود و از جمله اهداف آن: آماده سازی دانش آموزان برای ورود به مقطع آموزش عالی، اخذ مدرک پایان تحصیلات دوره متوسطه و یا فراهم آوردن امکان ثبت نام دانش آموزان در مقطع آموزش عالی است.
شرایط ویژه برای پذیرش در آموزش عالی
شرایطی که باید در کنار شرایط عمومی وجود داشته باشد تا فرد در برنامه ای خاص از آموزش عالی پذیرفته شود و یا بورس تحصیلی برای کسب مهارتی خاص در یک زمینه مطالعاتی ویژه در آموزش عالی به او اعطاء شود.
بخش۲٫ قابلیت های مسئولین و سازمان های مرتبط
ماده۲٫۱
۱-کشورهای عضوی که مسئولین و سازمان های اصلی برای تصمیم گیری در خصوص به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک، و مدارج دارند، کنوانسیون برای آن ها لازم الاجرا شناخته شده و موظف می شوند اقداماتی را اتخاذ کنند تا از اجرای مفاد این کنوانسیون در قلمرو خود اطمینان حاصل نمایند.
۲-در کشورهای عضوی که صلاحیت تصمیم گیری در ارتباط با امور مرتبط با به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک و مدارج به بخش های مختلف کشور ( بخش های دولتی یا خصوصی) واگذار می شود، باید توضیحی مختصر از ساختار یا شرایط قانونی را در مدارک تسلیمی خود، در زمان امضای کنوانسیون و یا به هنگام تسلیم سند تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق و یا در هر زمانی پس از این مراحل، ارائه دهند. در چنین مواردی، مسئولین و ارگان های ذیصلاح در بخش های مختلف کشور عضو موظف به اخذ اقداماتی برای کسب اطمینان از اجرای مفاد کنوانسیون در قلمرو کشو عضو، می شوند.
۳- درکشورهایی که صلاحیت تصمیم گیری برای به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک و مدارج به موسسه های آموزش عالی یا سایر ارگان های مرتبط واگذار می شود، موظف هستند که مطابق با ساختار یا شرایط قانونی خود، متن این کنوانسیون را در اختیار موسسه ها یا ارگان های تعیین شده قرار دهند و از هر اقدامی برای ترغیب و تشویق به استفاده مناسب از کنوانسیون و اجرای مفاد آن کوتاهی نکنند.
۴- مفاد بندهای ۱، ۲، و ۳ از این ماده و نیز تعهدات دولت ها بر اساس بندهای بعدی این کنوانسیون مطابق با شرایطشان برای همه کشورهای عضو قابل اجرا است،
ماده ۲٫۲٫
کشورهای عضو در زمان امضای کنوانسیون و یا هنگام تسلیم سند تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق به آن و یا هر زمانی پس از این مراحل باید نسبت به اطلاع رسانی درمورد سند کنوانسیون به افراد و ارگان های ذیصلاح خود برای تصمیم گیری در رابطه با امور مرتبط با به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک و مدارج، اقدام نمایند.
ماده ۲٫۳٫
پذیرش این کنوانسیون به معنی بی اهمیت شمردن و نادیده انگاشتن قوانین مربوط به ارزیابی و به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت های آموزش عالی که هریک از کشورهای عضو کنوانسیون بر مبنای پیمان نامه های موجود یا آنچه که در آینده به عضویت آن درخواهند آمد برای خود تدوین کرده اند، نمی باشد.
بخش ۳: اصول پایه مرتبط با سنجش گواهینامه ها، مدارک و صلاحیت ها
ماده ۳٫۱٫
۱-دانش آموختگانی که مدارک صادر شده توسط یکی از کشورهای عضو کنوانسیون را دارا می باشند، باید هنگام نیاز و هر زمان که درخواست کنند، امکان دسترسی به موقع به ارگان های مناسب ارزیابی را داشته باشند.
۲- به منظور تضمین دستیابی به این حق برای دارندگان مدارک کسب شده در هر یک از کشورهای عضو کنوانسیون، هریک از اعضاء باید امکانی فراهم کند تا ارزیابی ها با تاکید بر دانش و مهارت های کسب شده انجام شوند.
ماده ۳٫۲٫
لازم است کشورهای عضو از شفافیت، انسجام، قابل اطمینان بودن، عادلانه و به دور از تبعیض بودن روش ها و شاخص های به کار رفته در ارزیابی و به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت های آموزش عالی اطمینان حاصل نمایند.
ماده ۳٫ ۳٫
۱-تصمیم گیری در مورد به رسمیت شناختن ( تحصیلات، مدارک و مدارج) باید بر مبنای اطلاعاتی مناسب در مورد مدارک و قابلیت هایی که قرار است مورد ارزیابی قرار بگیرند، انجام شود.
۲- در وهله اول، مسئولیت ارائه اطلاعات کافی به عهده فرد متقاضی است. فرد متقاضی باید این اطلاعات را درکمال صداقت و درستی به نهاد مسئول ارزیابی تقدیم کند.
۳- علیرغم مسئولیتی که به عهده فرد متقاضی است، موسسه های صادر کننده مدارک و مدارج ارائه شده برای ارزیابی نیز وظیفه دارند که به موجب درخواست متقاضی و در یک چارچوب زمانی معین، نسبت به ارائه اطلاعات مربوطه به متقاضی ( دارنده قابلیتی ویژه)، به موسسه ( ارزیابی کننده) و یا به مسئولین یا موسسه های واجد شرایط کشوری که عمل ارزیابی و به رسمیت شناسی در آن در حال انجام است، اقدام نمایند.
۴- کشورهای عضو باید به گونه ای مناسب، موسسه های وابسته به نظام آموزشی خود را مطلع کنند و آنان را تشویق نمایند که درخواست های منطقی برای ارائه اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی مدارک و قابلیت های کسب شده در آن موسسه ها را ( به شکلی درخور) پاسخ دهند.
۵- مسئولیت تشخیص اینکه تقاضای ارسالی و اجد شرایط لازم نمی باشد، برعهده نهاد ارزیابی کننده است.
ماده۳٫۴٫
هر کشور عضو باید به منظور تسهیل به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی ها، دسترسی به اطلاعات کافی و شفاف در مورد نظام آموزشی اش را تضمین کند.
ماده ۳٫۵٫
تصمیم گیری درمورد به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت ها باید در یک چارچوب زمانی منطقی انجام شود. مدت زمان لازم برای این کار، پیش از آغاز فرآیند ارزیابی، توسط نهاد یا فرد ذیصلاح برای ارزیابی مشخص می شود. این زمان از هنگام ارائه و تکمیل همه اطلاعات لازم برای ارزیابی، محاسبه می شود. در صورت توقف فرآیند ارزیابی، نهاد مربوط موظف است دلایل خود را برای متوقف ساختن فرآیند مربوطه اعلام نماید. علاوه بر این، نهاد ارزیابی کننده موظف است متقاضی را درخصوص اقداماتی که می تواند انجام دهد تا تقاضایش در زمان دیگر و در مرحله ای دیگر به جریان بیفتد، راهنمایی نماید. درصورتی که فرآیند ارزیابی متوقف شده و یا تصمیمی در ارتباط با به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک و مدارج ، اتخاذ نشده باشد، متقاضی این امکان را خواهد داشت که در یک محدوده زمانی معین از نهاد ارزیابی کننده شکایت نماید.
بخش ۴- به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت هایی که دسترسی به آموزش عالی را ممکن می سازند.
ماده ۴٫۱٫
هر کشور عضو موظف است به منظور دسترسی به هر یک از برنامه های آموزش عالی، مدارک وتوانمندی های کسب شده در کشوری دیگر از اعضای کنوانسیون را که شرایط عمومی لازم برای دسترسی به برنامه های آموزش عالی در آن کشور را دارا است، به رسمیت بشناسد. مگر اینکه تفاوتی قابل ملاحظه میان شرایط عمومی برای دسترسی به برنامه های آموزش عالی در کشور ارائه کننده مدرک مورد ارزیابی و کشور ارزیابی کننده مدرک مورد نظر وجود داشته باشد.
ماده ۴٫۲٫
به علاوه، برای کشور عضو کفایت می کند که برای دارنده مدرک و قابلیتی کسب شده در یکی دیگر از کشورهای عضو کنوانسیون این امکان را فراهم نماید که برای مدرک موردنظر تقاضای ارزیابی نماید. این امر به موجب درخواست فرد صاحب مدرک و در چارچوب مفاد ماده ۱-۴ با توجه به تفاوت های موجود و با اندک تغییراتی بر حسب مورد قابل اعمال است.
ماده ۴٫۳٫
درکشورهایی که پذیرش در برنامه ای ویژه از برنامه های آموزش عالی وابسته به احراز شرایطی خاص در کنار شرایط عمومی برای پذیرش باشد، مسئولین ذیصلاح کشور مورد نظر مجاز هستند از متقاضی بخواهند شرایط تعیین شده آنان را نیز جوابگو باشد و یا می توانند ارزیابی نمایند که آیا متقاضی شرایط مشابهی با شرایط مدنظر آنان را دارا است یا خیر.
ماده ۴٫۴٫
درحالیکه در یکی از کشورهای عضو، گواهی نامه های پایان تحصیلات مدرسه ای، فقط همراه با آزمون های تعیین قابلیت، امکان دسترسی به آموزش عالی را فراهم می کنند، کشورهای دیگر نیز می توانند دسترسی به آموزش عالی را در قلمرو خود منوط به شرایطی مشابه نمایند و یا به منظور تعیین شرایط ویژه، راهکار دیگری ارائه کنند.
ماده۴٫۵٫
بدون هیچ گونه تعصبی نسبت به مفاد مواد ۴٫۱ و ۴٫۴ این بخش، پذیرش در یک موسسه آموزش عالی مشخص و یا در برنامه ای خاص در چنین موسسه ای می تواند به شکل کنترل شده و محدود و یا گزینشی باشد. در شرایطی که پذیرش در یک موسسه آموزش عالی و یا برنامه آموزش عالی به شکل گزینشی باشد، روند پذیرش باید به شکلی تدوین شود که ضامن رعایت اصول پایه مبتنی بر عدالت و نبود تبعیض در ارزیابی مدارک و قابلیت های آموزش عالی کسب شده متقاضی در خارج ار کشور محل پذیرش باشد. شرح کامل این مطلب در بخش ۳ آمده است.
ماده ۴٫۶٫
بدون تعصب نسبت به مفاد مواد ۴٫۱ و ۴٫۵ این بخش، پذیرش در یک موسسه آموزش عالی مشخص می تواند به صورت مشروط و به دنبال ارائه مدرکی دال بر توانمندی کافی زبانی در زبان یا زبان های مورد تدریس در آن موسسه یا سایر زبان های مشخص شده، انجام شود.
ماده ۴٫۷٫
در کشورهایی که دسترسی به آموزش عالی و قابلیت های آموزش عالی به روش هایی غیر از روش های سنتی امکان پذیر است، مدراک و قابلیت های مشابه کسب شده در سایر کشورهای عضو کنوانسیون به گونه ای مشابه با مدارک و قابلیت های غیرسنتی کسب شده در کشور محل ارزیابی، بررسی خواهد شد.
ماده ۴٫۸
به منظور پذیرش در برنامه های آموزش عالی، هریک از کشورهای عضو می تواند به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت های کسب شده، در موسسه های آموزشی خارجی فعال در قلمرو کشور محل ارزیابی را ، منوط به احراز شرایط خاص مندرج در قوانین ملی ویا توافق های ویژه به عمل آمده با کشورمبدا آن موسسه آموزشی خاص، نماید.
بخش ۵- به رسمیت شناختن دوره های تحصیل
ماده ۵٫۱٫
کشورهای عضو کنوانسیون باید به شکلی مناسب دوره های تحصیلی تکمیل شده در چارچوب یک برنامه آموزش عالی ارائه شده در سایر کشورهای عضو را، به رسمیت بشناسند. دوره هایی به رسمیت شناخته خواهند شد که مشابه با دوره های تحصیلی باشند که در کشور محل ارزیابی به اتمام یک برنامه آموزش عالی منجر می شوند مگر اینکه تفاوت های قابل ملاحظه ای میان دوره های تحصیلی انجام شده در کشور محل تحصیل با بخشی از برنامه آموزش عالی که قرار است با آن بخش مربوط از تحصیلات در کشور محل ارزیابی جایگزین شود، وجود داشته باشد.
ماده ۵٫۲٫
علاوه بر این، کشورهای عضو کنوانسیون باید این امکان را فراهم کنند تا افرادی که دوره ای تحصیلی را در چارچوب یک برنامه آموزش عالی در یکی دیگر از کشورهای عضو گذرانده اند، بتوانند تقاضای ارزیابی دوره گذرانده شده را بنمایند. این عمل بنا به درخواست فرد مورد نظر و در چارچوب مفاد ماده ۷٫۱ با در نظر گرفتن تفاوت های موجود، با کمی تغییرات قابل اعمال است.
ماده ۵٫۳٫
کشورهای عضو کنوانسیون باید به رسمیت شناختن دوره های تحصیلی را تسهیل نمایند به خصوص زمانی که:
( الف) توافقی قبلی با نهادهای زیر انجام شده باشد:
(۱)موسسه آموزش عالی و یا نهاد ذیصلاح، مسئول ارائه آن دوره تحصیلی خاص شده باشد،
(۲)موسسه آموزش عالی و یا نهاد ارزیابی کننده ذیصلاح، مسئول به رسمیت شناختن آن دوره خاص باشد.
(ب) موسسه آموزش عالی محل تکمیل آن دوره تحصیلی خاص، گواهینامه و یا ریز نمراتی دال بر تکمیل موفقیت آمیز آن دوره تحصیلی توسط دانشجوی مورد نظر صادر کرده باشد.
بخش ۶- به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت های آموزش عالی
ماده۶٫۱٫
تا جایی که تصمیم گیری در مورد به رسمیت شناختن، مبتنی بر دانش و مهارت هایی باشد که توسط مدارک آموزش عالی تائید شود، لازم است هر یک از کشورهای عضو کنوانسیون، مدارک و قابلیت های کسب شده در سایر کشورهای عضو را به رسمیت بشناسند مگر اینکه تفاوتی چشمگیر میان مدرک و قابلیت مورد ارزیابی و مدرک و قابلیت مشابه آن در کشور محل ارزیابی وجود داشته باشد.
ماده ۶٫۲٫
علاوه بر این، کشورهای عضو کنوانسیون باید این امکان را فراهم کنند تا دانش آموختگانی که مدرک و قابلیتی در آموزش عالی از سایر کشورهای عضو کنوانسیون کسب کرده اند، بتوانند تقاضای ارزیابی آن مدرک و قابلیت را بنمایند. این عمل بنا به درخواست فرد مورد نظر و درچارچوب مفاد ماده ۶٫۱ با در نظر گرفتن تفاوت های موجود با کمی تغییرات قابل اعمال است.
ماده ۶٫۳٫
به رسمیت شناختن مدرک و قابلیت کسب شده در آموزش عالی در یک کشور عضو، توسط یکی دیگر از کشورهای عضو کنوانسیون، یکی، چندین یا همه پیامدهای زیر را خواهد داشت:
(الف) دسترسی به ادامه تحصیل در مقطع آموزش عالی، از جمله امکان شرکت در آزمون های مرتبط و یا آماده سازی برای دکترا تحت همان شرایطی که برای دارندگان مدارک و قابلیت های آموزش عالی در همان کشور محل به رسمیت شناختن مدارک اعمال می شود.
(ب) استفاده از یک عنوان دانشگاهی، بر اساس قوانین و مقررات کشور عضو و یا بر مبنای قانونی مرتبط در کشور محل ارزیابی.
(ج) دسترسی به فرصت های شغلی، بر اساس قوانین و مقررات کشور عضو و یا برمبنای قانونی مرتبط در کشور محل ارزیابی.
ماده ۶٫۴
ارزیابی یک مدرک و قابلیت آموزش عالی که در کشوری دیگر صادر شده باشد توسط سایر کشورهای عضو کنوانسیون می تواند به شکل توصیه برای یکی از اهداف زیر باشد:
( الف) برای مقاصد شغلی به طور کلی؛
( ب) به یک موسسه آموزش عالی به منظور فراهم آوردن امکان پذیرش فرد مورد نظر در برنامه های آموزشی در آن موسسه؛
(ج) به دیگر نهادهای ارزیابی ذیصلاح.
ماده ۶٫۵٫
کشورها می توانند به رسمیت شناختن مدراک و قابلیت های ارائه شده در آموزش عالی توسط موسسه های خارحی آموزش عالی فعال در قلمرو خود را منوط به تبعیت کردن آن از شرایط ویژه مندرج در قوانین و مقررات ملی خود و یا توافق های به عمل آمده با کشور مبدا این موسسه های آموزشی نمایند.
بخش ۷- به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی های پناهندگان، افراد دور از وطن و افرادی با شرایطی مشابه با شرایط پناهندگان
ماده۷٫
برکشورهای عضو است که تمامی اقدامات ممکن و منطقی را در چارچوب نظام آموزشی خود و در تبعیت از مقررات اساسنامه ای، حقوقی و تمهیدات نظارتی خود، برای تدوین دستورالعمل های کاری، از جمله در رابطه با به رسمیت شناختن پیش آموزه ها انجام دهند. هدف از این اقدام، ارزیابی عادلانه و عاجل این مطلب است که آیا پناهندگان، افراد دور از وطن و افرادی با شرایطی مشابه با شرایط پناهندگان، از شرایط لازم برای دسترسی به برنامه های آموزش عالی ویا به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی هایشان برای فعالیت های شغلی، برخوردار هستند یا خیر. این عمل حتی در زمانی که هیچ مدرک مستندی دال بر کسب مدارک و قابلیت های ادعا شده در یکی از کشورهای عضو کنوانسیون وجود ندارد، قابل انجام است.
بخش ۸- اطلاعاتی در ارتباط با ارزیابی/ اعتبارسنجی و به رسمیت شناختن ( تحصیلات، مدارک و مدارج)
ماده ۸٫۱٫
کشورهای عضو باید اطلاعات کافی در مورد موسسه های وابسته به نظام آموزش عالی خود و اطلاعاتی در مورد نظام تضمین کیفیت آن ها را، بنا به درخواست، در اختیار کشور محل ارزیابی قرار دهند تا به این وسیله، نهادها و مقامات ذیصلاح سایر کشورها را از اینکه کیفیت مدارک و توانمندی های کسب شده در آن کشورها درسطحی است که بتوانند در کشور محل ارزیابی به رسمیت شناخته شوند، مطمئن نمایند.
ماده ۸٫۲٫
کشورهای عضو باید نسبت به ایجاد و نگهداری از یک مرکز ملی اطلاع رسانی برای تامین اطلاعات درحوزه آموزش عالی، به ویژه در رابطه با موارد زیر اقدام نمایند:
( الف) توصیف نظام آموزش عالی خود؛
(ب) توضیحی کلی از انواع متفاوت موسسه های آموزش عالی وابسته به نظام آموزش عالی آن کشور با شرحی مختصر از ویژگی های کلی هر یک از انواع این موسسه ها؛
(ج) فهرستی از موسسه های آموزش عالی شناخته شده یا معتبر( دولتی و خصوصی) وابسته به نظام آموزشی آن کشور با ذکر توان و اختیارات آنان در اعطای انواع متفاوت مدارک و توانمندی ها و شرایط دسترسی به هر یک از انواع این موسسه ها و برنامه ها؛
(د) توضیحی درمورد سازوکارهای تضمین کیفیت؛ و
(ه) فهرستی از موسسه های آموزشی واقع در خارج از قلمرو کشور عضو که آن کشور آنان را متعلق به نظام آموزشی خود می داند.
ماده ۸٫۳٫
برعهده کشورهای عضو است که به منظور تسهیل به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی های ارائه شده در مقطع آموزش عالی در کشورهایشان، اطلاعات مرتبط، دقیق و به روز، از طریق موارد زیر ارائه کنند:.
( الف) تسهیل دسترسی به اطلاعات دقیق و قابل اطمینان در مورد نظام آموزش عالی و مدارک های قابل ارائه توسط کشور مربوطه؛
(ب) تسهیل دسترسی به اطلاعات درمورد نظام های آموزش عالی و مدارک سایر کشورهای عضو؛
(ج) ارائه توصیه و یا اطلاع رسانی در رابطه با مسائل مربوط به رسمیت شناختن و ارزیابی مدارک بر مبنای مقررات و قوانین ملی.
هر یک از کشورها باید مراکز اطلاع رسانی ملی خود را مجهز به ابزارهای لازم برای انجام فعالیت هایشان نمایند.
ماده ۸٫۴٫
کشورها باید از طریق مرکز ملی اطلاع رسانی خود و یا به هر شکل دیگری، کاربرد موارد زیر را ترویج نمایند:
( الف) ” مکمل مدارک یونسکو”[۱] و یا هر سند مشابه و قابل مقایسه دیگری که از سوی موسسه های آموزش عالی کشورهای عضو صادر می شود.
(ب) رهنمودهای[۲]UNESCO/OECD در امور مربوط به کیفیت در آموزش عالی برون مرزی و یا هر سند قابل مقایسه دیگری که از سوی موسسه های آموزش عالی کشورهای عضو با نظر به قوانین و مقررات ملی آن ها صادر می شود.
بخش ۹- اجرا
ماده ۹٫۱٫
ارگان مسئول نظارت بر اجرا، ترویج و تسهیل اجرای این کنوانسیون، کمیته کنوانسیون به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی ها در آموزش عالی برای منطقه آسیا و اقیانوسیه خواهد بود که از این پس با عنوان” کمیته” از آن یاد می شود.
ماده ۹٫۲٫
۱-ترکیب کمیته ای که به موجب این کنوانسیون تاسیس شده است، شامل یک نماینده از هر کشور عضو خواهد بود.
۲- کشورهای غیرعضو کنوانسیون می توانند به عنوان ناظر در جلسه های کمیته شرکت نمایند. نمایندگان سازمان های دولتی و غیر دولتی فعال در حوزه به رسمیت شناختن مدارک در منطقه نیز می توانند برای شرکت در جلسه های کمیته به عنوان ناظر، دعوت شوند.
۳- کمیته می تواند با رای اکثریت اعضاء، توصیه ها، بیانیه ها، پروتکل ها و الگوهایی از اقدامات بهینه را تصویب نماید با این هدف که مسئولین و ارگان های ذیصلاح کشورهای عضو را در اجرای کنوانسیون و در بررسی تقاضاهای دریافتی برای به رسمیت شناختن مدارک و قابلیت های کسب شده، یاری کند. هرچند متون تصویب شده فوق الذکر ( توصیه ها، بیانیه ها، پروتکل ها و الگوهایی از اقدامات بهینه) برای کشورهای عضو لازم الاجرا نیستند، ولی کشورها باید نهایت تلاش خود را برای اعمال آن ها بکار برند و تلاش کنند تا متن این اسناد را به نظر مسئولین و ارگان های ذیصلاح برسانند و آنان را به بهره گیری از این متون تشویق نمایند.
۴- کمیته ارتباطات خود را با کمیته های منطقه ای یونسکو که برای اجرای کنوانسیون های مربوط به رسمیت شناختن تحصیلات، مدارک ومدارج کسب شده در آموزش عالی که زیر نظر یونسکو تاسیس شده اند، حفظ می کند.
۵- حدنصاب تشکیل جلسات کمیته، حضور اکثریت اعضاء است.
۶- کمیته روش کار خود را تعیین و تصویب خواهد کرد. جلسه های عادی آن حداقل هر سه سال یکبار تشکیل می شوند. اولین جلسه کمیته ظرف مدت یکسال از زمان لازم الاجرا شدن این کنوانسیون برگزار خواهد شد. در پنج سال اولیه حیات کنوانسیون، جلسه های کمیته به شکل سالانه برگزار می شود تا اجرای کنوانسیون را بهتر مدیریت نماید.
۷- تعیین دبیرخانه کمیته به عهده مدیرکل یونسکو گذاشته خواهد شد.
ماده ۹٫۳٫
۱-شبکه مراکز اطلاع رسانی ملی درخصوص تحرک دانشگاهی و به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی برای منطقه آسیا- اقیانوسیه تاسیس خواهد شد. وظیفه این شبکه، کمک به اجرای عملی ( عملیاتی کردن) این کنوانسیون توسط مسئولین و ارگان های ذیصلاح ملی خواهد بود.
۲-هر یک از کشورهای عضو کنوانسیون باید نماینده ای از مرکز ملی اطلاع رسانی خود را به عضویت در شبکه فوق منصوب کند. در شرایطی که بیش از یک عضو از مراکز اطلاع رسانی ملی کشورها نیز در شبکه عضویت داشته باشند، باز هم کشور عضو فقط یک رای خواهد داشت.
۳- شبکه آسیا- اقیانوسیه مراکز اطلاع رسانی ملی جلسه هایش را به شکل سالانه و عمومی برگزار خواهد کرد. انتخاب رئیس و کارکنان این شبکه برعهده خود شبکه خواهد بود.
۴- تعیین دبیرخانه شبکه آسیا- اقیانوسیه مراکز اطلاع رسانی ملی به عهده مدیرکل یونسکو گذاشته خواهد شد.
۵- وظیفه شبکه آسیا- اقیانوسیه مراکز اطلاع رسانی ملی، گردآوری اطلاعاتی در مورد تحرک دانشگاهی و به رسمیت شناختن دانشگاههای کشورهای عضو خواهد بود.
بخش ۱۰- بندهای پایانی
ماده۱۰٫۱٫
۱-تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق به این کنوانسیون بوسیله گروه های زیر امکان پذیر است:
( الف) کشورهای عضو منطقه آسیا- اقیانوسیه یونسکو؛
(ب) هر یک از کشورهای عضو کنوانسیون ۱۹۸۳؛
(ج) هر کشور دیگری که از آن دعوت شده است در کنفرانس دیپلماتیکی که برای تصویب این کنوانسیون برگزار می شود، شرکت نماید.
۲- اسناد تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق باید نزد مدیرکل یونسکو به امانت گذاشته شوند.
ماده ۱۰٫۲٫
پس از گذشت یک ماه از زمان اعلام موافقت ۵ کشور ا ز کشورهای منطقه آسیا- اقیانوسیه یونسکو برای الحاق به این کنوانسیون، سند حاضر در اولین روز از اولین ماهی که پس از موافقت می آید، لازم الاجرا می شود. این کنوانسیون برای هر کدام از کشورها در اولین روز از ماهی که به دنبال گذشت مدت زمان یک ماه از زمان اعلام موافقت آن کشورها برای اعمال کنوانسیون خواهد آمد، لازم الاجرا می شود.
ماده ۱۰٫۳٫
۱-پس از لازم الاجرا شدن کنوانسیون، هر کشوری به جز کشورهایی که در زیر مجموعه یکی از گروه های لیست شده در ماده ۱۰٫۱٫ قرار می گیرند، می تواند متقاضی تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق به این کنوانسیون شود. هرگونه تقاضایی در این رابطه باید به نگهدارنده اسناد امانی تسلیم شود و او متعاقبا تقاضاها را حداقل سه ماه قبل از تشکیل جلسه کمیته کنوانسیون به رسمیت شناختن مدارک و توانمندی های آموزش عالی در منطقه آسیا و اقیانوسیه، به کشورهای عضو منعکس خواهد کرد. علاوه بر کشورهای عضو، به شورای اجرایی یونسکو نیز، در مورد تقاضاهای ارسالی، اطلاع رسانی خواهد شد. این اطلاع رسانی همچنین از طرف شخص امانت دار اسناد صورت می پذیرد.
۲- تصمیم گیری در مورد دعوت از کشوری که به این ترتیب متقاضی تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق به کنوانسیون شده است باید توسط اکثریت دوسوم کشورهای عضو انجام شود.
۳- در ارتباط با هر کشوری که متعاقب ماده ۱۰ موافقت خود را برای رعایت و اجرای این کنوانسیون اعلام می کند، این کنوانسیون در اولین روز از ماهی که به دنبال گذشت یک ماه از تسلیم سند تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق به مسئول نگهداری از اسناد امانی خواهد آمد، لازم الاجرا خواهد شد.
ماده ۱۰٫۴٫
کشورهای عضو این کنوانسیون که در عین حال عضو کنوانسیون ۱۹۸۳ نیز هستند:
۱-باید به اجرای مفاد کنوانسیون حاضر در روابط دوجانبه خود متعهد شوند؛
۲-باید به اجرای مفاد کنوانسیون ۱۹۸۳ در ارتباطات خود با هر کشوری که عضو کنوانسیون حاضر نیست اما عضو کنوانسیون ۱۹۸۳ هست، ادامه دهند؛
۳-کشورهای عضو این کنوانسیون که عضو کنوانسیون ۱۹۸۳ نیستند باید بپذیرند که از عضویت در کنوانسیون ۱۹۸۳ پرهیز کنند.
ماده ۱۰٫۵٫
۱-هر کشور ممکن است در زمان امضا یا به هنگام تسلیم سند تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق خود نسبت به مشخص نمودن قلمرو یا قلمرو های اعمال کنوانسیون در سرزمین خود اقدام نماید.
۲- هرکشور ممکن است در هر زمان دیگری از طریق تدوین بیانیه ای خطاب به مسئول نگهداری از اسناد امانی، خواستار گسترش دامنه کاربری این کنوانسیون به مناطق دیگری از سرزمینش که در بیانیه به آن اشاره شده است، شود. درخصوص هریک از قلمرو های تعیین شده، کنوانسیون حاضر در اولین روز از اولین ماهی که به دنبال گذشت مدت زمان یک ماه از تسلیم بیانیه یادشده به مسئول نگهداری از اسناد امانی خواهد آمد، لازم الاجرا می شود.
۳- در ارتباط با بیانیه هایی که در چارچوب دو بند فوق تهیه شده باشند، می توان با ارائه نامه ای به فرد نگهدارنده اسناد امانی، از معرفی قلمرو یا قلمرو های مشخص شده در بیانیه انصراف داد. این انصراف در اولین روز از ماهی که پس از گذشت یک ماه از تاریخ دریافت نامه انصراف خواهد آمد، عملی می شود.
ماده ۱۰٫۶٫
۱-هر یک از کشورهای عضو می توانند در هر زمانی، از عضویت در کنفرانس با ارائه نامه ای به فرد نگهدارنده اسناد امانی انصراف دهند.
۲-این انصراف در اولین روز از ماهی که به دنبال گذشت مدت زمان دوازده ماه از تاریخ دریافت نامه انصراف توسط فرد نگهدارنده اسناد امانی خواهد آمد، لازم الاجرا می شود. لازم به ذکر است که انصراف به منزله لغو به رسمیت شناختن و ارزیابی هایی که قبل از انصراف در چارچو ب این کنوانسیون انجام شده، نیست.
۳-درصورت تخلف هر یک از کشورهای عضو از اصول پایه کنوانسیون که در تحقق آن موثرهستند، خاتمه یا تعلیق فعالیت های کنوانسیون مطابق با حقوق بین الملل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۰٫۷٫
۱-هر یک از کشورهای عضو می تواند در هنگام امضاء و یا تسلیم سند تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق اعلام کند که از حق خود برای اعمال نکردن همه یا بخشی از ماده های مشخص شده این کنوانسیون (مواد۴٫۷، ۵٫۲، ۶٫۳، ۸٫۲، و ۸٫۴) استفاده می کند. غیر از موارد مشخص شده، انصراف از پذیرش سایر مواد کنوانسیون قابل قبول نیست.
۲-هر کشوری که در چارچوب بند فوق مایل به انصراف از کاربرد همه یا بخشی از ماده های یاد شده است، می تواند انصراف خود را از همه یا قسمتی از ماده مورد نظر با ارسال نامه ای به مسئول نگهداری از اسناد امانی اعلام نماید. انصراف به محض وصول نامه مربوطه توسط مسئول نگهداری از اسناد امانی ،اجرایی می شود.
۳-کشوری که نسبت به کاربرد یکی از مفاد کنوانسیون حاضر اعلام انصراف کرده است، نمی تواند از کشورهای دیگر انتظار داشته باشد که آن مورد را در روابطشان با کشور انصراف دهنده، مدنظر داشته باشند. اما اگر انصراف فقط از بخشی از یک ماده یا مواد یادشده باشد، کشور انصراف دهنده می تواند از سایر کشورهای عضو بخواهد در روابطشان با او همان قسمت هایی از ماده یا مواد مورد نظر را که خود پذیرفته است، رعایت نمایند.
ماده ۱۰٫۸٫
۱-هرگونه اصلاحیه به این کنوانسیون باید به تصویب و تائید دو سوم از اکثریت اعضاء برسد. هر اصلاحیه ای که پیش نویس آن به شکل مذکور تصویب و تائید شود به شکل پروتکل به کنوانسیون افزوده خواهد شد. نحوه لازم الاجرا شدن پروتکل مذکور باید مشخص شده باشد. در هر صورت، برای لازم الاجرا شدن، رضایت کشورهای عضو کنوانسیون( کشورهایی که ملزم به اجرای آن پروتکل می شوند) الزامی است.
۲-با توجه به آنچه که در بند ۱ این کنوانسیون آمده است، هیچ اصلاحیه ای به بخش ۳ از کنوانسیون وارد نیست.
۳-هر پیشنهادی برای اصلاح کنوانسیون باید در ابتدا به مسئول نگهداری از اسناد امانی ارسال شود. این فرد پس از دریافت پیشنهادات، آن ها را حداقل سه ماه قبل از تشکیل جلسه کمیته برای کشورهای عضو ارسال می کند. اطلاع رسانی به شورای اجرایی یونسکو نیز توسط مسئول نگهداری از اسناد امانی انجام می شود.
ماده ۱۰٫۹٫
۱-مدیرکل یونسکو به عنوان مسئول نگهداری از اسناد امانی انتخاب می شود.
۲- زمانی که اقدامی انجام می شود، به یک نامه اطلاع رسانی ترتیب اثر داده می شود و یا مکاتبه ای مورد بررسی قرار می گیرد، مسئول نگهداری از اسناد امانی، کشورهای عضو را مطلع می کند. وی همچنین به کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه یونسکو در مورد هر یک از موارد زیر اطلاع رسانی می کند:
( الف) هرگونه امضای دریافت شده در ارتباط با مفاد ماده ۱۰٫۱؛
(ب) دریافت و به ودیعه گذاری هرگونه سند تصویب، پذیرش، تائید یا الحاق که در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۱٫۲ تسلیم شده باشد؛
(ج) تاریخ لازم الاجرا شدن این کنوانسیون در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۲٫ و ماده ۱۰٫۳؛
(د) هرگونه اعلام انصراف در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۷٫ و نیز هرگونه انصراف از انصراف های اعلام شده در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۵؛
(ه) هرگونه اعتراض به این کنوانسیون و یا انصراف از آن، در چارچوب ماده ۱۰٫۶؛
(و)هرگونه بیانیه ارسالی و اعلام نظر در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۵٫۲؛
(ز) هرگونه تقاضا برای الحاق به کنوانسیون در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۳؛
(ح)هرگونه پیشنهاد ارسالی در چارچوب مفاد ماده ۱۰٫۸؛
(ط) هرگونه اقدام دیگر، اطلاع رسانی یا مکاتبه مرتبط با این کنوانسیون.
نمایندگان حاضر در جلسه با اطلاع و اعتقاد به موارد فوق، کنوانسیون حاضر را امضاء کرده اند.
این کنوانسیون در تاریخ( مطابق با تاریخ تصویب کنوانسیون) به زبان های انگلیسی، چینی و روسی تهیه شده است و هر سه متن اصل هستند و به یک اندازه قابل اطمینان هستند. نسخه اصلی کنوانسیون نزد مرکز اسناد یونسکو به ودیعه گذاشته می شود. یک نسخه تائید شده برای همه اعضای نامبرده در بند ۱۰٫۱٫ و دبیرخانه سازمان ملل نیز ارسال خواهد شد.