‌پروتکل لاهه – ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۵

‌پروتکل ناظر به اصلاح کنوانسیون مربوط به یکسان کردن برخی از مقررات حمل و نقل
هوایی بین‌المللی که در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ در ورشو امضاء‌گردیده است.
‌دولتهای امضاء‌کننده زیر:
‌به منظور اصلاح کنوانسیون مربوط به یکسان کردن برخی از مقررات حمل و نقل هوایی
بین‌المللی که در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ در ورشو به امضاء‌رسیده به شرح زیر موافقت
نمودند:
‌فصل اول – اصلاحات کنوانسیون
‌ماده اول – در ماده یک کنوانسیون:
‌الف – بند ۲ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۲ – از لحاظ این کنوانسیون منظور از اصلاح “‌حمل و نقل بین‌المللی” هر نوع حمل و
نقلی است که در آن مبداء و مقصد حمل و نقل – بنا بر شرایطی که‌توسط طرفهای قرارداد
حمل و نقل تعیین می‌شود – اعم از اینکه انقطاعی در حمل و نقل واقع گردد یا وسیله
نقلیه تعویض گردد یا نه – در سرزمین دو‌طرف متعاهد معظم واقع باشد و یا در صورتی
که در سرزمین یک طرف متعاهد معظم باشد در سرزمین یک دولت دیگر توقفی برای آن
پیش‌بینی شده‌باشد – هر چند این دولت جزء متعاهدین معظم نباشد. حمل و نقلی که
مبداء و مقصد آن در سرزمین یک طرف متعاهد معظم قرار گرفته و برای آن‌توقفی در
سرزمین یک دولت دیگر پیش‌بینی نشده از لحاظ این کنوانسیون حمل و نقل بین‌المللی
محسوب نخواهد شد.
ب – بند ۳ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌شود:
۳ – از لحاظ این کنوانسیون حمل و نقلی که به وسیله چند متصدی حمل و نقل هوایی به
طور متوالی انجام گیرد چنانچه طرفین متعاهد آن را یک عمل‌واحد به دانند به منزله
حمل و نقل واحد تلقی خواهد شد اعم از این که حمل و نقل مزبور طبق یک قرارداد واحد
مورد توافق طرفین انجام شده باشد یا‌طبق چند قرارداد این حمل و نقل به علت اینکه
یک یا چند قرارداد باید تماماً در سرزمین یک دولت واحد انجام گیرد ماهیت بین‌المللی
خود را از دست‌نخواهد داد.
‌ماده دوم – در ماده ۲ کنوانسیون بند ۲ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۲ – این کنوانسیون شامل حمل مراسلات و بسته‌های پستی نخواهد شد.
‌ماده سوم – در ماده ۳ کنوانسیون:
‌الف – بند یک حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد.
۱ – در مورد حمل مسافر بلیطی حاوی نکات زیر تسلیم خواهد شد.
‌الف – ذکر نقاط مبداء و مقصد
ب – ذکر نقاط مبداء و مقصد در سرزمین یک طرف متعاهد معظم واقع باشد و یک یا چند
توقف در سرزمین یک دولت دیگر پیش‌بینی شده باشد ذکر‌حداقل یکی از محل‌های توقف
مزبور.
ج – شرحی به دین مضمون که چنانچه مسافر به مقصد کشوری غیر از کشور مبداء سفر کند
یا در چنین کشوری توقف نماید در آن صورت مسافرت وی‌مشمول کنوانسیون ورشو خواهد بود
که بر طبق آن مسئولیت متصدی حمل و نقل در صورت فوت یا صدمه بدنی و نیز در صورت
مفقود یا معیوب‌شدن لوازم م‌شخصی مسافر در اغلب موارد محدود می‌باشد.
ب – بند ۲ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۲ – بلیط مسافر مدرکی است معتبر دال بر انعقاد قرارداد حمل و نقل و شرایط آن مگر
آنکه خلاف آن ثابت شود. همراه نداشتن یا گم شدن بلیط مسافر یا‌عدم تطبیق آن با
مقررات تأثیری در وجود یا اعتبار قرارداد حمل و نقل که به هر حال مشمول مقررات این
کنوانسیون می‌باشد نخواهد داشت. معذالک‌چنانچه مسافری با موافقت متصدی حمل و نقل
بدون بلیط صادره سوار هواپیما شود یا اینکه بلیط دارای اخطار مذکور در قسمت ج از
بند ۱ این ماده‌نباشد متصدی حمل و نقل نسبت به استفاده از مقررات ماده ۲۲ محق
نخواهد بود.
‌ماده چهارم – در ماده ۴ کنوانسیون
‌الف – بندهای ۱ و ۲ و ۳ و حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۱ – برای حمل لوازم شخصی ثبت شده یک رسید لوازم شخصی تسلیم خواهد شد که چنان چه
منضم و ملحق به بلیط مسافر که مشمول مقررات بند‌یک از ماده ۳ می‌گردد نباشد حاوی
نکات زیر خواهد بود:
‌الف – ذکر نقاط مبدأ و مقصد:
ب – چنان چه نقاط مبدأ و مقصد در سرزمین یک طرف متعاهد معظم واقع باشد و یک یا چند
توقف در سرزمین یک دولت دیگر پیش‌بینی شده باشد‌ذکر حداقل یکی از توقف‌های مزبور.
ج – شرحی بدین مضمون که چنانچه مقصد نهایی حمل و نقل کشوری غیر از کشور مبدأ باشد
یا در چنین کشوری توقفی برای آن پیش‌بینی شده باشد‌در آن صورت حمل و نقل مشمول
کنوانسیون ورشو خواهد بود که بر طبق آن مسئولیت متصدی حمل و نقل – در صورت گم شدن
یا معیوب شدن‌لوازم شخصی – در اغلب موارد محدود می‌باشد.
ب – بند ۴ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۲ – رسید لوازم شخصی مدرکی است معتبر دال بر ثبت لوازم شخصی و شرایط قرارداد حمل و
نقل مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. همراه نداشتن یا گم‌شدن رسید لوازم شخصی یا عدم
تطبیق آن با مقررات تأثیری در وجود یا اعتبار قرارداد حمل و نقل که به هر حال
مشمول مقررات این کنوانسیون‌می‌باشد نخواهد داشت.
‌معذالک چنان چه متصدی حمل و نقل عهده‌دار حفاظت از لوازم شخصی بدون تسلیم رسید
مربوطه گردد یا رسید مزبور متضمن اخطار مذکور در‌قسمت ج از بند یک این ماده نباشد
متصدی حمل و نقل محق به استفاده از مقررات بند ۲ از ماده ۲۲ نخواهد بود مگر اینکه
رسید لوازم شخصی به بلیط‌مسافر که با مندرجات قسمت (ج) از بند یک ماده ۳ منطبق
می‌باشد منضم و ملحق گردیده باشد.
‌ماده پنجم – بند ۳ از ماده ۶ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۳ – متصدی حمل و نقل باید قبل از بارگیری بار در هواپیما اسناد مربوطه را امضاء
نماید.
‌ماده ششم – ماده ۸ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
‌بارنامه هوایی شامل نکات زیر خواهد بود:
‌الف – ذکر نقاط مبدأ و مقصد.
ب – چنان چه نقاط مبدأ و مقصد در سرزمین یک طرف متعاهد معظم واقع باشد و یک یا چند
توقف در سرزمین یک دولت دیگر پیش‌بینی شده باشد‌ذکر حداقل یکی از توقف‌های مزبور.
ج – شرحی خطاب به فرستنده کالا به این مضمون که چنان چه مقصد نهایی حمل و نقل
کشوری غیر از کشور مبدأ باشد یا در چنین کشوری توقفی‌برای آن پیش‌بینی شده باشد در
آن صورت حمل و نقل مشمول کنوانسیون ورشو خواهد بود که بر طبق آن مسئولیت متصدی حمل
و نقل – در صورت‌گم شدن یا معیوب شدن کالا – در اغلب موارد محدود می‌گردد.
‌ماده هفتم – ماده ۹ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می‌شود:
‌چنان چه کالا با موافقت متصدی حمل و نقل بدون تنظیم بارنامه هوایی بارگیری شود یا
بارنامه مذکور متضمن شرح مندرج در بند ج از ماده ۸ نباشد‌متصدی حمل و نقل ذیحق به
استفاده از مقررات بند ۲ از ماده ۲۲ نخواهد بود.
‌ماده هشتم – در ماده ۱۰ کنوانسیون بند ۲ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
۲ – فرستنده کالا موظف است تمام خساراتی را که متصدی حمل و نقل (‌یا هر شخص دیگری
که متصدی حمل و نقل مسئولیت او را عهده‌دار شده‌است) در اثر بی نظمی و نادرستی یا
نقض اطلاعات و اظهارات او متحمل گردیده جبران نماید.
‌ماده نهم – بند ذیل به ماده ۱۵ کنوانسیون اضافه می‌گردد:
۳ – این کنوانسیون مانع صدور بارنامه هوایی قابل انتقال نخواهد بود.
‌ماده دهم – بند ۲ از ماده ۲۰ کنوانسیون حذف می‌گردد.
‌ماده یازدهم – ماده ۲۲ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
‌ماده ۲۲ – ۱ – در مورد حمل مسافر – مسئولیت متصدی حمل و نقل برای هر مسافر محدود
به مبلغ دویست و پنجاه هزار فرانک می‌باشد. در موردی‌که دادگاه رسیدگی‌کننده بر
اساس قوانین خود رأی به پرداخت خسارت به صورت اقساط بدهد هم ارز مبلغ تقسیط شده
باید از دویست و پنجاه هزار‌فرانک تجاوز نماید معذلک متصدی حمل و نقل و مسافر
می‌توانند با انعقاد قرارداد مخصوصی توافق نمایند که میزان بالاتری برای خسارت
منظور‌گردد.
۲ – الف – در مورد حمل لوازم شخصی ثبت شده و کالا مسئولیت متصدی حمل و نقل محدود
به مبلغ دویست و پنجاه فرانک برای هر کیلوگرم‌می‌باشد مگر این که مسافر یا فرستنده
کالا هنگام تحویل محموله به متصدی حمل و نقل یک اظهارنامه مخصوص دائر بر میزان
ارزش لوازم شخصی و‌کالا به هنگام تحویل در مقصد تنظیم نموده و در صورت لزوم مخارج
اضافی پرداخته باشد در این صورت متصدی حمل و نقل مسئول پرداخت مبلغی‌معادل مبلغ
اظهار شده می‌باشد مگر این که ثابت نماید مبلغ مزبور از حق واقعی فرستنده محموله
به هنگام تحویل در مقصد بیشتر است.
ب – در صورت فقدان یا معیوب شدن یا تأخیر در ارسال قسمتی از لوازم شخصی ثبت شده یا
کالا یا هر یک از اشیاء محتوی آنها برای تعیین حدود‌مسئولیت متصدی حمل و نقل تنها
وزن کل محموله یا محموله‌های مربوطه در نظر گرفته خواهد شد. معذلک هنگامی که گم
شدن یا معیوب شدن یا‌تأخیر در ارسال قسمتی از کالا یا لوازم شخصی ثبت شده یا هر یک
از اشیاء محتوی آنها در ارزش سایر بسته‌های مندرج در همان رسید یا همان
بارنامه‌هوایی مؤثر باشد برای تعیین حدود مسئولیت – وزن کل این بسته یا بسته‌ها
ملحوظ خواهد گردید.
۳ – در مورد اشیایی که مسافر شخصاً عهده‌دار حمل آنها می‌گردد مسئولیت متصدی حمل و
نقل محدود به پنج هزار فرانک برای هر مسافر می‌باشد.
۴ – میزان مسئولیت مصرحه در این ماده مانع از آن نخواهد شد که دادگاه علاوه بر
خسارات مزبور طبق قوانین خود رأی به پرداخت تمام یا قسمتی از‌هزینه‌های دادگاه و
سایر هزینه‌های مربوط به دعوی که خواهان متحمل گردیده بدهد.
‌هرگاه میزان خسارت تعیین شده از طرف دادگاه (‌به استثنای هزینه‌های دادگاه و سایر
هزینه‌های مربوط به دعوی) از مبلغی که متصدی حمل و نقل‌ظرف مدت شش ماه از تاریخ
وقوع حادثه منجر به خسارات یا قبل از شروع اقدام قانونی (‌در صورتی که تاریخ آن
مؤخر باشد) کتباً به خواهان پیشنهاد‌نموده تجاوز ننماید مقررات فوق قابل اجرا
نخواهد بود.
۵ – مبالغی که در این ماده به فرانک ذکر گردیده عبارت است از واحد پولی که دارای
شصت و پنج و نیم میلی گرم طلا به عیار نهصد هزارم باشد. این‌مبالغ ممکن است تا
نزدیکترین عدد صحیح تبدیل به پول ملی گردد.
‌در صورت اقدامات قضایی – تبدیل این مبالغ به پول ملی غیر از طلا باید بر اساس
ارزش این پول به طلا در تاریخ صدور رأی انجام پذیرد.
‌ماده دوازدهم – در ماده ۲۳ کنوانسیون متن کنونی به عنوان بند ۱ محسوب می‌گردد و
بند دیگری به شرح زیر به آن اضافه می‌شود:
۲ – بند یک این ماده در مورد مقررات مربوط به از بین رفتن یا خسارت ناشی از نقص
ذاتی یا کیفی یا عیب کالای حمل شده اجرا نخواهد گردید.
‌ماده سیزدهم – در ماده ۲۵ کنوانسیون بندهای ۱ و ۲ حذف و متن زیر جایگزین آن
می‌گردد:
“‌هر گاه ثابت شود خسارت وارده ناشی از عمل یا قصور متصدی حمل و نقل یا مستخدمین و
عاملین او بوده و خواه به قصد ایراد خسارت و خواه از‌روی بی‌احتیاطی و با علم به
امکان ایجاد خسارت صورت گرفته میزان مسئولیت مصرحه در ماده ۲۲ قابل اجرا نخواهد
بود مشروط بر اینکه در مورد‌عمل یا قصور مستخدم یا عامل مذکور ثابت شود وی در حدود
وظایف خود عمل می‌نموده است.
‌ماده چهاردهم – بعد از ماده ۲۵ کنوانسیون ماده زیر در ج می‌گردد:
‌ماده ۲۵ الف: ۱ – هر گاه در مورد خسارت مذکور در این کنوانسیون اقدام قانونی علیه
یک مستخدم یا عامل متصدی حمل و نقل به عمل آید چنان چه‌مستخدم یا عامل نامبرده
ثابت نماید که در حدود وظایف خود عمل‌نموده است همان میزان مسئولیتی به او تعلق
خواهد گرفت که متصدی حمل و نقل‌می‌تواند طبق ماده ۲۲ بدان استناد نماید.
۲ – در این صورت جمع کل مبالغ قابل وصول از متصدی حمل و نقل و مستخدمین و عاملین
او از حدود مذکور تجاوز نخواهد کرد.
۳ – چنان چه ثابت گردد که خسارت وارده از عمل قصور مستخدم یا عامل متصدی حمل و نقل
ناشی گردیده و خواه به قصد ایراد خسارت و خواه از‌روی بی‌احتیاطی و با علم به
امکان ایجاد خسارت صورت گرفته مفاد بندهای ۱ و ۲ این ماده قابل اجرا نخواهد بود.
‌ماده پانزدهم – در ماده ۲۶ کنوانسیون بند ۲ حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
“۲ – در صورت بروز خسارت گیرنده بایستی شکایت خود را بلافاصله بعد از کشف خسارت و
حداکثر ظرف هفت روز از تاریخ دریافت لوازم شخصی‌و چهارده روز پس از دریافت کالا
تسلیم متصدی حمل و نقل نماید. در صورت تأخیر در حمل و نقل گیرنده لوازم شخصی یا
کالا باید شکایت خود را‌حداکثر ظرف بیست و یک روز از تاریخ تحویل گرفتن لوازم شخصی
یا کالا تسلیم دارد.”
‌ماده شانزدهم – ماده ۳۴ کنوانسیون حذف و متن زیر جایگزین آن می‌گردد:
“‌مقررات مواد ۳ لغایت ۹ مربوط به اسناد حمل و نقل در مورد حمل و نقلی که در اوضاع
فوق‌العاده و خارج از حدود عملیات عادی بهره‌برداری یک‌متصدی حمل و نقل هوایی صورت
می‌گیرد لازم‌الاجراء نخواهد بود.”
‌ماده هفدهم – بعد از ماده ۴۰ کنوانسیون ماده زیر درج می‌گردد.
‌ماده ۴۰ الف – ۱ – در بند ۲ از ماده ۳۷ و بند یک از ماده ۴۰ منظور از اصطلاح
“‌طرف متعاهد معظم” یعنی “‌دولت” و در تمام موارد دیگر منظور از‌اصطلاح “‌طرف
متعاهد معظم” یعنی دولتی که الحاق آن به کنوانسیون یا تصویب کنوانسیون از طرف او
نافذ شده و فسخ کنوانسیون از جانب او نافذ‌نگردیده است.
۲ – از لحاظ این کنوانسیون منظور از کلمه (‌سرزمین) فقط سرزمین اصلی یک دولت نبوده
بلکه شامل تمام سرزمینهایی است که آن دولت مسئول‌روابط خارجی آن می‌باشد.
‌فصل دوم – حدود شمول متن اصلاح شده کنوانسیون.
‌ماده هجدهم – متن کنوانسیون که به موجب این پروتکل اصلاح گردیده شامل حمل و نقل
بین‌المللی مصرحه در ماده یک کنوانسیون می‌باشد مشروط‌بر اینکه نقاط مبدأ و مقصد
مذکور در آن ماده یا سرزمین دو طرف متعاهد این پروتکل قرار گرفته باشد و یا در
سرزمین یک طرف متعاهد این پروتکل‌واقع شده ولی در سرزمین یک دولت دیگر توقفی برای
آن پیش‌بینی شده باشد.
‌فصل سوم – مواد نهایی
‌ماده نوزدهم – کنوانسیون و پروتکل در بین امضاء‌کنندگان این پروتکل به عنوان سند
واحدی تلقی و تفسیر خواهد گردید و به نام کنوانسیون ورشو که‌در ۱۹۵۵ در لاهه اصلاح
گردیده – نامیده خواهد شد.
‌ماده بیستم – این پروتکل تا زمانی که طبق مقررات بند یک از ماده بیست و دوم آن
لازم‌الاجرا گردد برای امضاء دولتهایی که تا آن زمان کنوانسیون را‌تصویب نموده و
یا به آن ملحق شده‌اند و یا در کنفرانسی که این پروتکل در آن مورد قبول قرار گرفته
شرکت نموده باشند – مفتوح خواهد ماند.
‌ماده بیست و یکم – ۱ – این پروتکل به تصویب دول امضاء‌کننده خواهد رسید.
۲ – تصویب این پروتکل توسط دولتی که طرف متعاهد کنوانسیون نیست به منزله الحاق به
متن کنوانسیون که به موجب این پروتکل اصلاح شده تلقی‌خواهد گردید.
۳ – اسناد تصویب به حکومت جمهوری خلق لهستان سپرده خواهد شد.
‌ماده بیست و دوم – ۱ – این پروتکل هنگامی که سی دولت امضاء‌کننده آن را تصویب
نموده باشند – نود روز پس از تاریخ سپرده شدن سی‌امین سند‌تصویب بین این دولتها به
مرحله اجرا در خواهد آمد و برای هر دولت دیگر که از آن پس آن را تصویب نماید – نود
روز پس از سپردن سند تصویب به‌مرحله اجرا در خواهد آمد.
۲ – این پروتکل به محض این که به مرحله اجرا در آید توسط حکومت جمهوری خلق لهستان
در سازمان ملل متحد به ثبت خواهد رسید.
‌ماده بیست و سوم – ۱ – این پروتکل پس از این که به مرحله اجرا در آمد برای الحاق
دولی که آن را امضاء نکرده‌اند مفتوح خواهد ماند.
۲ – برای دولی که کنوانسیون را امضاء نکرده‌اند الحاق به این پروتکل به منزله
الحاق به متنی از کنوانسیون تلقی خواهد شد که توسط این پروتکل‌اصلاح گردیده است.
۳ – الحاق با سپردن سند الحاق به حکومت جمهوری خلق لهستان انجام و نود روز پس از
سپردن سند مزبور قابل اجرا خواهد بود.
‌ماده بیست و چهارم – ۱ – هر طرف متعاهد این پروتکل می‌تواند با ارسال اطلاعیه‌ای
به عنوان حکومت جمهوری خلق لهستان آن را فسخ نماید.
۲ – فسخ شش ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه فسخ توسط حکومت جمهوری خلق لهستان نافذ
خواهد گردید.
۳ – اعلام فسخ کنوانسیون توسط هر یک از طرفهای پروتکل حاضر که بر طبق ماده ۳۹
کنوانسیون صورت می‌گیرد به هیچ وجه نباید به عنوان فسخ‌متنی از کنوانسیون که توسط
پروتکل حاضر اصلاح شده تلقی گردد.
‌ماده بیست و پنجم – ۱ – به استثناء سرزمین‌هایی که در مورد آنها طبق بند ۲ این
ماده اعلامیه صادر گردیده است این پروتکل شامل تمام سرزمینهایی‌می‌گردد که دولت
طرف متعاهد پروتکل حاضر مسئول روابط خارجی آنها است.
۲ – هر دولت می‌تواند هنگام سپردن اسناد تصویب یا الحاق اعلام نماید که پذیرش این
پروتکل از طرف آن دولت شامل یک یا چند سرزمین که وی‌مسئول روابط خارجی آنها است
نخواهد شد.
۳ – هر دولت می‌تواند بعداً به وسیله ارسال اطلاعیه‌ای به حکومت جمهوری خلق لهستان
– پروتکل را در مورد یک یا چند سرزمین که در مورد آنها‌طبق بند ۲ این ماده اطلاعیه
صادر نموده است تسری دهد. این اعلامیه نود روز پس از دریافت آن توسط حکومت مذکور
نافذ خواهد بود.
۴ – هر دولت طرف متعاهد این پروتکل می‌تواند طبق مفاد بند یک از ماده ۲۴ به طور
جداگانه از طرف هر یک یا تمام سرزمینهایی که مسئول روابط‌خارجی آنها می‌باشد اعلام
فسخ نماید.
‌ماده بیست و ششم – در مورد این پروتکل هیچ روز روی (‌قید و شرط) پذیرفته نیست
معهذا یک دولت در هر موقع می‌تواند با ارسال اطلاعیه‌ای به‌عنوان حکومت جمهوری خلق
لهستان اعلام نماید که کنوانسیون اصلاح شده به وسیله این پروتکل شامل حمل و نقل
اشخاص یا کالا و لوازم شخصی‌که برای مقامات نظامی دولت مزبور در هواپیمایی که در
کشور مذکور ثبت گردیده و تمام ظرفیت آن توسط و یا برای این مقامات ذخیره گردیده
است‌انجام می‌پذیرد نخواهد شد.
‌ماده بیست و هفتم – حکومت جمهوری خلق لهستان بلافاصله یادداشتی حاوی کلیه نکات
زیر به حکومتهای کلیه دول امضاء‌کننده کنوانسیون یا‌امضاء‌کننده این پروتکل و تمام
دول طرف متعاهد کنوانسیون یا طرف متعاهد این پروتکل و تمام دول عضو سازمان
بین‌المللی هواپیمایی کشوری و یا‌سازمان ملل متحد و نیز به سازمان بین‌المللی
هواپیمایی کشوری ارسال خواهد داشت.
‌الف – هر یک از امضاهای این پروتکل و تاریخ آن.
ب – سپردن هر یک از اسناد تصویب یا الحاق مربوط به این پروتکل و تاریخ آن.
ج – تاریخی که این پروتکل طبق بند یک ماده ۲۲ به مرحله اجرا در می‌آید.
‌د – وصول هر یک از اطلاعیه‌های فسخ و تاریخ آن.
ه – وصول هر اصلاحیه یا اطلاعیه که طبق ماده ۲۵ ارسال گردیده و تاریخ آن – و
‌و – وصول هر اصلاحیه‌ای که طبق ماده ۲۶ ارسال گردیده و تاریخ آن.
‌بنا به مراتب امضاء‌کنندگان زیر نمایندگان تام‌الاختیار دولتهای متبوعه خود این
پروتکل را امضاء نمودند.
‌به تاریخ ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۵ در سه متن یکسان به زبانهای انگلیسی، فرانسه و
اسپانیایی در لاهه تهیه گردیده و در صورت وجود اختلاف متن فرانسه که‌کنوانسیون به
آن زبان تنظیم گردیده حاکم خواهد بود.
‌این پروتکل به حکومت جمهوری خلق لهستان سپرده خواهد شد و طبق ماده ۲۰ برای امضاء
مفتوح خواهد ماند. دولت لهستان رونوشت مصدق آن را‌کلیه دولتهای امضاء‌کننده
کنوانسیون یا این پروتکل و تمام دول طرف متعاهد کنوانسیون یا این پروتکل و تمام
دول عضو سازمان بین‌المللی هواپیمایی‌کشوری و یا اعضای سازمان ملل متحد و به
سازمان بین‌المللی هواپیمای کشور ارسال خواهد داشت.
‌پروتکل فوق مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هفت ماده منضم به قانون اجازه الحاق دولت
شاهنشاهی ایران به کنوانسیون ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ ورشو و‌پروتکل ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۵ لاهه و
کنوانسیون ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۱ گوادالاخارا و پروتکل ۸ مارس ۱۹۷۱ گواتمالا می‌باشد.
‌نایب رییس مجلس سنا – دکتر سید محمد سجادی